VLF, LF ve MF ALICI

Frekans spektrumunda 3-30 kHz VLF (very low frequency), 30-300 kHz LF (low frequency) ve 300 kHz ilâ 3 MHz arası da MF (medium frequency) olarak adlandırılır. Bu bantlarda çok ilginç yayınlar vardır.
VLF bandı, denizaltı haberleşmesinde kullanılır. Bunun yanında Rusya tarafından işletilen ALPHA navigasyon sistemi 11 ilâ 14 kHz arasında işaret yayar. LF bandı, atomik saat sinyal istasyonları (40 kHz, 50 kHz, 60 kHz, 77.5 kHz gibi), LORAN yayını (100 kHz), RTTY meteoroloji istasyonları, uzun dalga radyo yayınlarınca kullanılır. MF bandına gelince; orta dalga radyo yayınları 530 kHz ilâ 1600 kHz arasındaki frekansları kullanırken, -ITU bölgelerine göre değişiklik göstermekle birlikde- 200 kHz ilâ 480 kHz arasında NDB (non directional beacon) yayınları vardır. (NDB'ler, hava araçlarının seyrüseferi için kullanılan sâbit işâret (beacon) istasyonlarıdır. A2A tipinde (genlik modülasyonlu, çift kenar bandlı, taşıyıcı dalga kullanan telgraf) yayın yapan bu istasyonlar, istasyon ismini mors koduyla ve kısaltılmış olarak sürekli olarak gönderirler.)
Bu kadar ilginç yayınları tek bir alıcı ile dinlemek kolay değildir. Amatörler için "profesyonelce" üretilen cihazlarda bile çoğu zaman alt alış frekansı 30 kHz'dir. İşte bu noktada Elektor'un İngilizce Şubat 2001 sayısında yayımlanan "AM receiver" olağanüstü bir performansa sahipdir. Bu alıcı için yazarı "DC'den 1.8 MHz'e" kadar diye bir nitelendirme yapmakdadır.
Alıcı, çift heterodin tekniğinde kurgulanmışdır. Birinci ara frekans 10.7 MHz, ikinci ara frekans ise 455 kHz'dr. Alış frekansına göre oldukça yüksek bir ara frekans değeri seçilmiş olmasından dolayı, girişte ayarlı bir devre kullanılmamış, sâdece bir alçak geçiren filtre kullanılmışdır.
 

Devrenin şeması (üzerine tıklayarak pdf formatında ve daha büyük olarak görebilirsiniz.)

DEVREDE DEĞİŞİKLİKLER, İLÂVELER

1) TDA1572 Türkiye'de bulunması zor bir tümdevre. Bunun yerine TDA1072 kullanabilirsiniz. TDA1572'nin TDA1072'ye göre fazladan 2 adet bacağı daha vardır. Aşağıdaki çizimlerde de görüleceği üzere, bunlardan 9. bacak, içerinden 12k'lık bir dirençle ses çıkışı, 10 bacak ise ara frakans çıkışıdır. Orijinal baskılı devrede TDA1072'yi 9. ve 10. bacaklar boşta kalacak şekilde kullanabilirsiniz.

       Frekansmetre için tampon devre

TDA1572 ve TDA1072'nin yukarıda belirtilen kısımlarının iç yapıları (ilk resim TDA1072, ikinci resim TDA1572'dir)

2) Devreye ayrıca bir sayısal frekans göstergesi eklenmişdir. Bu amaçla Alman radyo amatörü Wolfgang  Büscher ( DL4YHF ) tarafından tasarlanan devre kullanılmıştır. SA612 ile kurulmuş bulunan osilatör devresinin 7. bacağından 4,7 pF ile alınan işaret bir emetör izleyici tampon devreden sonra PIC'li frekans sayıcıya uygulanmışdır. DL4YHF'nin devresi LO için kaydırmaya da izin verdiğinden, 10.7 MHZ'lik kaydırma ile devrenin gerçek alış frekansını göstermesi sağlanmışdır. Bu alıcı ile 30-40 cm'lik bir teleskopik antenle -özellikle geceleri- denizaltı haberleşmeleri de dâhil olmak üzere LORAN, uzun ve orta dalga radyoları, NDB'ler gibi pek çok istasyon dinlenebilmekdedir. (AlıcınınVİDEOsunu buraya tıklayarak seyredebilirsiniz)
3) 50k'lık frekans ayar potansiyometresine seri olarak bağlanacak 1k'lık bir potansiyometre ile ince ayar yapma imkânı sağlanmışdır.

BFO devresi  

NOT: BU devrenin, youtube'da bulunan videosunda ( https://www.youtube.com/watch?v=VPtLA6gN0Zs ) cihazın ön panelinde SSB-AM seçeneği olduğu görülmektedir. Şu anda kullanmadığım bu özelliği, PY2OHH çağrı işaretli amatörün gerçekleştirdiği ve yukarıda şeması bulunan BFO devresinden aldığım 455 kHz'lik işareti doğrudan IF katına enjekte ederek gerçekleştirmiş idim. Bunu sağlamak için de, orijinal PCB'de BFO devresini yerleştirecek alan bulunmadığı için, -yukarıdaki resimde görüldüğü üzere- ek bir PCB ile TDA1072'yi yukarıya "taşımış" idim. Resimde, iki farklı band genişliği olan iki seramik filitre, anahtarlama için küçük bir röle ve BFO devresi görülmektedir. Yine Frekans sayıcı için tampon devresini de SA612'yi ek bir PCB ile yukarı taşıyarak gerçekleştirdim.