ISI AYARLI HAVYA

(Burada anlatılan devrenin kaynağı  http://zl2pd.com/SolderingStation.html adresindedir. Devrenin yazarı Yeni Zellandalı radyo amatörü ZL2PD, şahsî kullanım ve eğitim amaçlarıyla sayfasında yer alan devrelerin serbestçe kullanılabileceğini; ticarî kullanım hâlinde kendisinin yazılı iznin alınması gerektiğini belirtmektedir.)

Havya, bir elektronikçinin  belki de en önemli âletidir. Eğer devreleri, telleri biribirine burarak kurmayı düşünmüyorsanız lehim havyası olmazsa olmazdır. Bir devrenin "çalışma garantisi" iyi bağlantıya, iyi bağlantı iyi lehimlemeye, iyi lehimleme iyi havyaya bağlıdır. Eskiden, çokça tabanca havya kullanılırdı. Ancak, tabanca havyaların görece yüksek gücü, elektronik devre elemanlarının gittikçe küçülmesi sonucu bu tip havyalar elektronik çalışmaları için uygunsuz hâle geldi ve yerini kalem havya denilen tipe bıraktı.

Zaman içinde 3 adet kalem havyam oldu. Yanda resmi görülen bu havyalardan ilki bir ANTEX XS25 idi. (ortadaki sarı. Şu an İngiltere fiyatı 36 pound) 220v'da 21W'lık bu havyanın uçları pek uzun ömürlü değildi. (Belki de benim kullanım şeklimden dolayı)

İkincisi 25W'lık bir  Weller SPI27C idi. (üstte koyu mâvi). Ucunu en çabuk mahvettiğim havya bu oldu. Yeni bir weller uç alayım dedim, fiyatını duyunca vazgeçtim.

Üçüncü havya ise 30W'lık bir Ersa 30S idi. (şu an Türkiye internet  fiyatı 300 TL.) Bunun ucu oldukça dayanklı çıktı. Ancak, hassas lehimlemeler için ucu birazcık büyük idi.

Hadi bir ısı ayarlı havya alayım dedim,; bunun için 1000 TL ila 3000 TL arası bir fiyatı gözden çıkarmak gerekiyordu. Pek çok konuda yaptığımız gini internette bu konuyu araştırırken, eni Zellandalı radyo amatörü ZL2PD'nin sayfasında ilginç bir ısı âyarlı havya projesi gördüm. Bu amatör, önce analog bir devre tasarlamış, daha sonra devreyi bir mikrokontrolör ile kurup bir de ısıyı gösteren LCD ekran eklemiş. En sonunda LCD ekrandan vazgeçip, mikrokontrolör esaslı ve bir potansiyometrenin etrafına işaretlenmiş ısı skalasında karar kılmış.

Devrede bir ATTINY25 mikrokontrolör kullanılmaktadır. ATTiny için kullanılan yazılımı BURADAN indirebilirsiniz.

 Devre, 24v. DC ile çalışan bir HAKKO 907 havyasının Çin üretimi "klonu"na kumada ediyor. HAKKO, orijinalinde bir Japon markası iken, Çin'de pek çok klonu - ya da sahtesi" üretiliyor 907 klonunun AliExpress fiyatı 4.5 US$ civarında. Devrenin 24v beslemesi için 24V 3A.'lik hazır bir anahtarlamalı (switching) güç kaynağı kullandım. IRF540 MOSFET'i için küçük bir soğutucu kullandım.

907 klonundan çıkan 5 adet bağlantı teli vardır. Bunlardan ikisi ısıtıcıya (sarı ve mâvi) ikisi ısı algılayıcı sensöre (yeşil ve kırmızı), birisi ise havyanın metal kılıfına (siyah) bağlıdır. Bu metal kılıf, 1Mohm'luk bir dirençle toprağa bağlanmakta ve böylece lehimleme esnasında oluşabilecek kaçak akımlara karşı koruma sağlamaktadır. (Sizin alacağınız havyanın bağlantı kabloları farklı olabilir. Ölçerek doğru bağlantıyı bulun.)

Baskı devrede, "ISI AYARI" yazan sokete10k'lık lineer (mutlaka LİNEER)  bir potansiyometre bağlanacaktır. Bu potansiyometrenin plastik olması önerilir.

"LEDLER" yazan sokete 2 led bağlanacaktır. LEDlerin negatifleri ortak olmak üzere, Kı yazan uc kırmızı bir ledin anoduna, Ye yazan uç ise yeşil bir ledin anoduna bağlanacaktır. Kırmızı led havyanın ısınmakta olduğunu, yYeşil led ise havyanın istenilen ısıya geldiğini gösterir. Yeşil led panelde @T kısmına, kırmızı led <T kısmına monte edilecektir.

"SW" Bekleme" soketine bir buton bağlanacak ve bu buton panelde aşağı ok kısmına monte edilecektir. Eğer havya açıkken bir süre kullanmayacaksanız, bu butona basınca havya nekleme moduna geçer, bu durumda kırmızı ve yeşil ledler sırayla ve hızlıca yanıp söner. Bu tuşa yeniden basılması veya ısı ayar potansiyometresiyle yeni bir ayar yapınca devre bekleme modundan çıkar.

Devrenin baskı devre plânı, yerleştirme plânı ve panel çizimi (tam boyut için resmin üzerinme tıklayın.)

Bu devreyi 1 yıldan uzun bir süreden beri problemsiz kullanıyorum. 4.5US$'lık havyanın ucu hâlâ temiz.