MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ KANUNU (1)
Kanun Numarası : 2839
Kabul Tarihi : 10/6/1983
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 13/6/1983 Sayı: 18076
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 22 Sayfa: 380
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç ve kapsam:
Madde 1 - Bu Kanun, milletvekili seçimi sistem ve usulünü,seçim çevreleriy-
le milletvekili sayısını, seçim dönemi ve zamanını, ara seçimi,seçimin yenilen-
mesi, seçilebilme ve aday olma esasları ile milletvekili seçimine ilişkin ilke-
leri ve uygulamaları düzenler.
Seçim sistemi ve usulü:
Madde 2 - Milletvekili seçimi tek derecelidir. Seçim nispi temsil sistemine
göre, genel, eşit ve gizli oyla, bütün yurtta aynı günde yargı yönetim ve dene-
timi altında yapılır.
Seçmen, oyunu tam bir serbestlikle kendisi kullanır.
Oyların sayımı, dökümü ve tutanaklara bağlanması, açık olarak yapılır.
Milletvekili sayısı ve dağılımı (2)
Madde 3 - (Değişik: 27/10/1995-4125/8 md.)
Milletvekili sayısı 550'dir. (Son iki cümle İptal: Ana.Mah'nin; 18/11/1995
tarih ve E.1995/54, K.1995/59 sayılı Kararı ile).
Seçim çevreleri ve çıkaracağı milletvekili sayısı:
Madde 4- (Değişik: 27/10/1995 - 4125/9 md.)
İllerin çıkaracağı milletvekili sayısının tespitinde toplam milletvekili
sayısından (...) her il'e önce bir milletvekili verilir.(3)
(Değişik: 23/11/1995 - 4138/1 md.) Son genel nüfus sayımı ile belli olan
Türkiye nüfusu, birinci fıkradaki illere verilen milletvekili sayısı çıkarıl-
dıktan sonra kalan milletvekili sayısına bölünmek suretiyle bir sayı elde edi-
lir. İl nüfusunun bu sayıya bölünmesi ile her ilin ayrıca çıkaracağı milletve-
kili sayısı tespit olunur.
(...) nüfusu milletvekili çıkarmaya yetmeyen illerin nüfusları ile artık
nüfus bırakan illerin artık nüfusları büyüklüklerine göre sıraya konulur ve
ilk hesapta iller arasında bölüştürülmemiş bulunan milletvekillikleri bu sıraya
göre dağıtılır.(3)
Son kalan milletvekilliğinin verilmesinde, iki veya daha fazla ilin eşit
nüfus veya nüfus artığı göstermesi halinde, bunlar arasında ad çekilir.
---------------------
(1) Bu Kanunun 12,14,26,28,34,35,63 ve 93 üncü maddelerinin XIX uncu Dönem Mil-
letvekili Genel Seçimindeki uygulaması için, Kanunlar Külliyatının 7247 say-
fasında yayımlanan 24/8/1991 tarih ve 3757 sayılı Kanuna bakınız.(R.G.
26/8/1991 - 20972)
(2) Bu madde başlığı, 27/10/1995 tarih ve 4125 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiy-
le değiştirilmiş olup, metne işlenmiştir.
(3) Birinci fıkrada yeralan, "100 milletvekili çıkarıldıktan sonra kalan mil-
letvekili sayısından" ve üçüncü fıkrada yeralan "bu suretle hesaplanan
milletvekillerinin sayısı 450'yi bulmadığı takdirde" sözcükleri Anayasa
Mahkemesinin 18/11/1995 tarih ve E.1995/54,K.1995/59 sayılı kararı ile iptal
edilmiştir. (R.G.: 21/11/1995-22470 Mük.)
Yapılan tespit sonunda, çıkaracağı milletvekili sayısı 18'e kadar olan
iller, bir seçim çevresi sayılır. Çıkaracağı milletvekili sayısı 19'dan
35'e kadar olan iller iki, 36 ve daha fazla olan iller üç seçim çevresine
bölünür. Bu seçim çevreleri, numara sırasına göre adlandırılır.
Bu illerin seçim çevreleri belirlenirken:
a) Seçim çevreleri, mümkün olduğu ölçüde eşit veya birbirine yakın sayı-
da milletvekili çıkaracak şekilde oluşturulur.
b) Mümkün olduğu ölçüde ilçelerin mülki bütünlüğü dikkate alınır.
c) Aynı seçim çevresinde yer alacak ilçelerin nüfus ve coğrafi yakınlık-
ları ile ulaşım imkanları gözönünde bulundurulur.
Bu illerin milletvekili sayısının seçim çevrelerine dağıtımında; seçim
çevrelerinin çıkaracakları milletvekili sayısı, nüfusları bakımından illerin
milletvekili sayısını tespit etmeye ilişkin esaslara göre belirlenir.
Seçim çevreleri ve çıkaracakları milletvekili sayısının ilanı:
Madde 5 - Seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili
sayısı, Yüksek Seçim Kurulu tarafından,genel nüfus sayımı sonuçlarının açıklan-
masından itibaren en geç altı ay içinde, 4 üncü madde uyarınca tespit edilerek
Resmi Gazete, radyo ve televizyonla ilan edilir.
Seçim dönemi, seçimin başlangıcı ve seçim günü:
Madde 6 - Türkiye Büyük Millet Meclisinin seçimleri beş yılda bir yapılır.
Her seçim döneminin son toplantı yılının 3 Temmuz günü seçimin başlangıç
tarihidir ve Ekim ayının ikinci Pazar günü oy verilir.
Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkan görülmezse, Türkiye Büyük
Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir.
Geri bırakma sebebi ortadan kalkmamışsa, erteleme kararındaki usule göre bu
işlem tekrarlanabilir.
Ara seçimi:
Madde 7 - Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliklerinde boşalma olması halin-
de, ara seçime gidilir.
Ara seçimleri, her seçim döneminde bir defa yapılır ve genel seçimden otuz
ay geçmedikçe ara seçime gidilemez. Ancak, boşalan üyeliklerin sayısı, üye tam-
sayısının yüzde beşini bulduğu hallerde, ara seçimlerinin üç ay içinde yapılma-
sına Türkiye Büyük Millet Meclisince karar verilir.
Genel seçimlere bir yıl kala ara seçimi yapılamaz.
Seçimin yenilenmesi:
Madde 8 - Seçim dönemi bitmeden önce, seçimin yenilenmesine Türkiye Büyük
Millet Meclisi veya Cumhurbaşkanınca karar verilmesi halinde, durum Bakanlar
Kurulu tarafından kırksekiz saat içinde ilan olunur.
(Değişik: 10/9/1987 - 3403/4 md.) Yenileme kararı Türkiye Büyük Millet Mec-
lisi tarafından verilmişse Meclis, seçimin yapılacağı tarihi de belirler.
Yenileme kararının Cumhurbaşkanınca verilmesi halinde,bu kararın verildiği gün-
den sonra gelen doksanıncı günü takip eden ilk Pazar günü oy verilir.
Sürelerin tespiti:
Madde 9 - Seçimlerin yenilenmesine veya ara seçimi yapılmasına karar veril-
diği hallerde, Yüksek Seçim Kurulu, bu Kanun ile 298 sayılı Seçimlerin Temel
Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun ve 2820 sayılı Siyasi Partiler
Kanununun seçimlere ilişkin olarak tespit ettiği süreleri kısaltarak uygulaya-
bilir.
Seçilme yeterliği:
Madde 10 - Otuz yaşını dolduran her Türk vatandaşı milletvekili seçilebi-
lir.
Milletvekili seçilemeyecek olanlar:
Madde 11 - Aşağıda yazılı olanlar milletvekili seçilemezler:
a) İlkokul mezunu olmayanlar,
b) Kısıtlılar,
c) Yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar,
d) Kamu hizmetinden yasaklılar,
e) Taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi
ne olursa olsun ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar,
f) Affa uğramış olsalar bile;
1. Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik,
inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve
istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım sa-
tımlara fesat karıştırma veya Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle
mahküm olanlar,
2. Türk Ceza Kanununun İkinci Kitabının, birinci babında yazılı suçlardan
veya bu suçların işlenmesini aleni olarak tahrik etme suçundan mahküm olanlar,
3. Türk Ceza Kanununun 312 nci maddesinin ikinci fıkrasında yazılı halkı
sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa,
açıkça tahrik etme suçlarından mahküm olanlar,
4. Türk Ceza Kanununun 536 ncı maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra-
larında yazılı eylemlerle aynı Kanunun 537 nci maddesinin birinci, ikinci,
üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarında yazılı eylemleri siyasi ve ideolojik
amaçlarla işlemekten mahküm olanlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Seçim Öncesi İşleri
Adaylık:
Madde 12 - Bir siyasi partiye mensup olsun veya olmasın seçilme yeterliğine
sahip her Türk vatandaşı bu Kanun hükümlerine göre milletvekilliğine adaylığını
koyabilir.
(Değişik: 28/3/1986 - 3270/28 md.) 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve
Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 14 üncü maddesinin 11 inci fıkrası gereğince
Yüksek Seçim Kurulunun tespit ve ilan ettiği seçime katılabilecek siyasi parti-
ler, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu hükümlerine göre, bütün seçim çevrele-
rinde aday gösterebilirler. (Son cümle mülga: 27/10/1995-4125/21 md.)
İller toplamının en az yarısında tam aday göstermeyen siyasi partilerin
durumu:
Madde 13 - (Değişik birinci fıkra: 24/8/1991 - 3757/2 md.) Herhangi bir se-
beple iller toplamının en az yarısında 12 nci maddede öngörülen sayı kadar aday
göstermemiş olan veya bu illerin seçim çevrelerinin herhangi birinde 12 nci
maddede öngörülen sayıdan eksik aday göstermiş bulunan siyasi partilerin genel
merkezlerindeki yetkili organlarına Yüksek Seçim Kurulu tarafından, eksiklerin
derhal tamamlanması lüzumu bildirilir.
İlgili parti teşkilatı bu tebliğden itibaren iki gün içinde eksik kalan
adaylıkları doldurur. Aksi takdirde o siyasi parti bütün seçim çevrelerinde se-
çime katılma hakkını kaybeder.
İller toplamının yarısından fazlasında aday gösteren partilerin durumu:
Madde 14 - (Değişik birinci fıkra: 24/8/1991 - 3757/3 md.) Siyasi partiler
tarafından iller toplamının yarısından fazlasında 12 nci maddede öngörülen sayı
kadar aday gösterilmiş olmakla beraber yarıyı geçen seçim çevrelerinin bir veya
bir kaçında eksik aday gösterilmesi halinde, Yüksek Seçim Kurulunca o partinin
genel merkezindeki yetkili organlarına aday listelerinin tamamlanması lüzumu
bildirilir.
İlgili parti teşkilatı bu tebliğden itibaren iki gün içinde o çevrelerin
listelerindeki eksikleri tamamlar. Aksi takdirde, yukarıdaki madde hükmü saklı
kalmak şartıyla, adayları eksik kalan seçim çevresinde o siyası parti, seçime
katılma hakkını kaybeder.
İtiraz üzerine meydana gelen eksikler:
Madde 15 - Siyasi partilerin aday listelerinde, yapılan itirazlar üzerine
eksiklik husule geldiği takdirde, Yüksek Seçim Kurulunun tebliğinden itibaren
iki gün içinde bu eksikler tamamlanır. Aksi takdirde yukarıdaki maddeler hüküm-
leri, bu hallerde de uygulanır.
Siyasi partilerin adayları ve bağımsız adaylar:
Madde 16 - Siyasi partiler anlaşarak müşterek liste halinde aday göstere-
mezler.
Siyasi partilere kayıtlı olmayan kimselerin, herhangi bir siyasi parti ta-
rafından aday gösterilmeleri, kendilerinin yazılı muvafakatlarına bağlıdır.
Bir kimse aynı zamanda değişik siyasi partiden veya aynı partiden aynı se-
çim için birden fazla seçim çevresinden aday olamaz, aday gösterilemez ve seçi-
lemez.
Bağımsız adaylar da,aynı seçim için birden fazla seçim çevresinde aday ola-
maz ve seçilemez.
Kurullarda görevli hakimlerin durumu:
Madde 17 - Yüksek Seçim Kurulu ve il seçim kurulu başkan ve üyeleri ile il-
çe seçim kurulu başkanları, bu görevlerinden ancak adaylıklarını koymaları ha-
linde çekilebilirler. Adaylığı tercih edenler, bu tercih haklarını genel ve ara
seçimlerin başlangıcından bir ay önce, seçimin yenilenmesine karar verilmesi
halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde kullanabilir-
ler.
Adaylığı tercih edenler, 18 ve 19 uncu maddelerde, memurlar hakkında konu-
lan kayıtlara tabi olurlar.
İl ve ilçe seçim kurullarında görevlendirilen hakimlerin görevli bulunduk-
ları seçim çevrelerinde, eşleri ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan
ve sıhri hısımları adaylıklarını koydukları veya aday gösterildikleri takdirde,
bu hakimler seçim kurullarındaki görevlerinden çekilmek ve durumu derhal yetki-
li merciine bildirmek zorundadırlar.
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı ve üyeleri, eşleri ve ikinci dereceye kadar
(bu derece dahil) kan ve sıhri hısımları hakkındaki işlemlerde kurul toplantı-
larına katılamazlar.
Kamu görevlileri, siyasi parti yöneticileri ve Türk Silahlı Kuvvetleri
mensuplarının adaylığı (1)
Madde 18- (Değişik: 27/10/1995 - 4125/10 md.)
Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim
kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo Televizyon Üst
Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri
ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlile-
ri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday
olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri
ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, genel ve ara seçimle-
rin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde
yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma
isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler.
Görevden ayrılmaya ilişkin hükümler:
Madde 19 - 18 inci madde kapsamına girenlerin ayrılma istekleri en yakın
amire verilecek bir dilekçeyle yapılır. Dilekçedeki imzanın sahibine ait olduğu,
amir tarafından onanır ve doğruca bağlı bulunduğu bakanlığa veya kuruma derhal
gönderilir. Dilekçe sahibine, dilekçenin alındığına dair bir belge ve mertebe-
ler silsilesiyle amirlere de bilgi verilir. Aynı esaslar dairesinde telgrafla
da müracaat yapılabilir.
Dilekçenin bakanlığa veya kuruma geldiği tarihten itibaren, en geç on gün
içinde ayrılma isteğinin kabul edildiği dilekçe sahibine ve amirlerine tebliğ
olunur.
Subay ve astsubayların savaş ve seferberlik hallerindeki ayrılma istekleri
hariç olmak üzere, ayrılma hakkını kazanmış olanların, ayrılma istekleri redde-
dilemez. 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası hük-
mü saklıdır. Ayrılma istekleri kabul edilen subay ve astsubaylardan milletveki-
li seçilmemiş olanlar sonradan bu isteklerinden vazgeçemezler ve silahlı kuvvet-
lerine dönemezler.
Ayrılma hakkını kazanmamış olduklarından dolayı, ayrılma istekleri reddedi-
lenler, aday listesine giremezler ve adaylıklarını koyamazlar.
Ayrılma istekleri kabul edilenler, görev başında bulundukları sürece propa-
ganda mahiyetinde hiç bir harekette bulunamazlar. Subaylar ile astsubaylar ve
görevleri gereği resmi elbise giyenler, resmi elbiseyle propaganda yapamaz ve
bu mahiyette herhangi bir harekette bulunamazlar.
Siyasi partilerin aday listelerini vermeleri:
Madde 20 - (Değişik birinci fıkra: 27/10/1995 - 4125/11 md.) Siyasi parti-
lerin genel merkezleri, seçime katılacakları seçim çevrelerine ait aday liste-
leri (...) Yüksek Seçim Kuruluna (...) alındı belgesi karşılığında ön seçim gü-
nünden en geç on gün sonraki gün, saat 17.00'ye kadar verirler.(2)
Yüksek Seçim Kurulu, bunları derhal il seçim kurullarına bildirir. Yüksek
Seçim Kurulu, bütün siyasi partilerin aday listelerini Resmi Gazete ve radyo
ile il seçim kurulları da kendi çevrelerine ait olanları alışılmış araçlarla
geçici listeler halinde ilan ederler.
------------
(1) Bu madde başlığı, 27/10/1995 tarih ve 4125 sayılı Kanunun 10 uncu madde-
siyle değiştirilmiş olup, metne işlenmiştir.
(2) Bu fıkrada yeralan, "ile ülke seçim çevresi milletvekilleri aday listele-
rini" ile "ayrı ayrı" sözcükleri, Anayasa Mahkemesinin 18/11/1995 tarih ve
E.1995/54, K.1995/59 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. (R.G.: 21/11/1995-
22470 Mük.)
Bağımsız adayların müracaatı:
Madde 21 - (Değişik birinci fıkra: 27/10/1995 - 4125/12 md.) Bağımsız
milletvekili adaylığı için yapılacak başvuru, adayın milletvekili seçilmek is-
tediği çevrenin il seçim kurulu başkanlığına, bu Kanunun adaylık için aradığı
şart ve nitelikleri taşıdığını belirten bir yazı ile (...) (1) yapılır. Kurul
başkanlığı başvurunun alındığına ilişkin bir belge verir ve derhal Yüksek Seçim
Kuruluna duyurur. Yüksek Seçim Kurulu bu başvuruları,il seçim kurulları da kendi
çevrelerine ait olanları, alışılmış araçlarla geçici listeler halinde ilan
ederler.
Bağımsız adaylık için başvuranlar, en yüksek derecedeki Devlet memururun
brüt aylığı kadar parayı ilgili mal sandığına emaneten yatırıp makbuzunu millet-
vekili seçilebilmek için gerekli başvurma belgelerine eklerler.
Adaylara karşı itiraz:
Madde 22 - Adayların geçici olarak ilanından itibaren iki gün içinde il se-
çim kuruluna itiraz edilebilir. İtirazlar, İl secim kurullarınca, en geç iki
gün içinde karara bağlanır.
İlgililer, bu kararlara karşı iki gün içinde Yüksek Seçim Kuruluna itiraz
edebilirler.
Yüksek Seçim Kurulu, üç gün içinde ve en geç, kesin aday listelerinin ilanı
gününe kadar bu itirazları karara bağlar.
Adayların incelenmesi:
Madde 23 - Bir il, bir kaç seçim çevresine bölünmüş olsa bile il seçim ku-
rulları, kendi seçim çevrelerinin adayları hakkında yaptıkları inceleme sonunda,
bu Kanunda yazılı adaylık şartlarında noksanlık veya aykırılık bulunduğunu gö-
rürlerse, durumu geçici ilan tarihinden itibaren iki gün içinde ilgili adaya,
siyasi partilerin il başkanlarına ve Yüksek Seçim Kuruluna bildirirler.
Adayların ilanı:
Madde 24 - Adaylıklar kesinleştikten sonra, Yüksek Seçim Kurulu bütün aday-
ları oy verme gününden önceki ellibeşinci gün, seçim çevreleri itibariyle Resmi
Gazete ve radyo ile ilan edilir.
İl seçim kurulları da kendi seçim çevrelerindeki adayları, Yüksek Seçim Ku-
rulunun belirttiği tarihte, alışılmış araçlarla ilan ederler.
Adaylıktan istifa ve ölüm:
Madde 25 - Aday listelerinin kesinleştiği tarihten, oy verme günü saat
17.00'ye kadar ölüm veya istifa nedeniyle aday listelerinde meydana gelecek
eksilmeler, listelerin tamamlanmasını gerektirmez. Ancak, aday listelerinde
yukarıdaki nedenlerle boşalma olması halinde listedeki adaylar liste sırasına
göre kaydırılmak suretiyle boşalan yerler doldurulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Seçim Günü İşleri
Kullanılacak oy pusulasının şekli:
Madde 26 - (Değişik: 27/10/1995 - 4125/13 md.)
Milletvekili seçimlerinde kullanılacak siyasi partilerin birleşik oy pu-
sulaları ile bağımsız adayların oy pusulaları aşağıdaki esaslar dahilinde
hazırlanır:
a) Oy pusulaları, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükle-
ri Hakkında Kanunun 14 üncü maddesinin (1) numaralı bendindeki esaslara uygun
olarak, kağıdında "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" fligranı bulunan
kağıtlara Yüksek Seçim Kurulu tarafından bastırılır.
b) Birleşik oy pusulasının en üstüne "Siyasi Partiler" ibaresi yazılır. Bu
ibarenin altına seçime katılan siyasi parti temsilcileri huzurunda Yüksek Seçim
Kurulu tarafından çekilen kura sırasına göre, en başta ve ortada partinin özel
işaretinin altında kısaltılmış adı, onun altında da tam yazı halinde adı, onun
altında koyu renkli harflerle parti genel başkanının adı ve soyadı, belirli
bir aralık veya çizgiden sonra çapı iki santimetre olan bir boş daire basılır
ve bütün bunların altı çizilir. Bu
-------------------
(1) Bu arada yeralan "ön seçim gününden bir gün önce saat 17.00'ye kadar" söz-
cükleri Anayasa Mahkemesinin 18/11/1995 tarih ve E.1995/54, K.1995/59 sayı-
lı kararı ile iptal edilmiştir. (R.G.: 21/11/1995-22470 Mük.)
çizginin altına o partinin kesinleşen aday listesinde yer alan adayların
ad ve soyadları, aldıkları sıra numarasına göre yazılır. (Son cümle iptal Ana.
Mah.'nin 18/11/1995 tarih ve E.1995/54, K.1995/59 sayılı kararı ile.)
c) Siyasi parti sütunları arasında yarım (0,5) cm ve iki çizgi ile be-
lirlenmiş bir aralık bırakılır.
d) Bağımsız adaylar oy pusulalarını Yüksek Seçim Kurulunun tayin edeceği
ebat, şekil ve miktarda kendileri bastırarak ilan edilen süre içerisinde il
seçim kurullarına teslim ederler.
Birleşik oy pusulalarının mahaline yollanması ve mühürlenmesi:
Madde 27 - Her sandıkta kullanılacak birleşik oy pusulaları dörtyüzlük pa-
ketler haline getirilerek Yüksek Seçim Kurulunca numaralanıp mühürlendikten
sonra yeteri kadar zarf ile birlikte seçim çevrelerine gönderilir.
Paketleri alan ilçe seçim kurulları, hangi numaralı paketin hangi sandık
kuruluna verildiğini bir tutanakla tespit eder.
Paketi alan sandık kurulu, oy verme günü, oy vermeye başlamadan evvel pake-
ti açar ve birleşik oy pusulalarının tamamını sandık kurulu mühürü ile mühürler
Sandık kuruluna gelen seçmene bu oy pusulalarından bir adet verilirken sandık
kurulu mühürünü taşıdığı ve hiçbir tarafında herhangi bir işaret bulunmadığı ku-
rul üyelerine, müşahitlere ve seçmene gösterilir.
Siyasi partilerin kesin adaylarının ad ve soyadları liste sırasına göre il
seçim kurullarınca basılı listeler halinde oy verme ve sandık alanında görülebi-
lir yerlere asılır. (Son cümle Mülga: 27/10/1995 - 4125/21 md.)
Oyların kullanma şekli:
Madde 28 - (Değişik: 28/3/1986-3270/32 md.)
Seçmen, Yüksek Seçim Kurulu tarafından yaptırılıp sandık kurullarına kadar
ulaştırılmış bulunan ve sandık kurulu başkanında oy verme süresince bulundurul-
ması mecburi olan ve birleşik oy pusulası ile birlikte kendisine verilen "Evet"
yazılı mühürü alarak oyunu kullanmak üzere kapalı oy verme yerine girer.
(Değişik: 27/10/1995 - 4125/14 md.) Seçmen, "Evet" mühürünü sadece tercih
ettiği siyasi partiye ait özel daire içine basmak veya varsa yalnızca oy ver-
mek istediği bağımsız adaya ait oy pusulasını zarfa koymak suretiyle kullanır.
(Değişik: 27/10/1995 - 4125/14 md.) Oyunu kullanan seçmen oy pusulasını
katlayarak zarfa koyar ve zarfı yapıştırır. "Evet" yazılı mühürü sandık kurulu
başkanına geri verir ve oyunu sandığa atar.
(Değişik: 27/10/1995 - 4125/14 md.) Seçmen, "Evet" mühürünü bastığı partiye
bir oy vermiş sayılır. Seçmen sadece bir bağımsız adaya ait oy pusulasını zarfa
koymuş ise, o bağımsız adaya bir oy vermiş sayılır.
(Beş ve altıncı fıkralar Mülga: 27/10/1995 - 4125/14 md.)
Geçerli oyların hesabı:
Madde 29 - (Değişik: 27/10/1995 - 4125/15 md.) Bir seçim çevresinde seçime
katılan siyasi partinin 28 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca almış olduğu
geçerli oyların toplamı siyasi partinin o seçim çevresinde almış olduğu geçerli
oyu gösterir.
(Değişik: 27/10/1995 - 4125/15 md.) Bağımsız adayın almış olduğu geçerli oy,
28 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca elde ettiği geçerli oyların toplamıdır.
Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca siyasi partiler ile bağımsız adayların
aldıkları geçerli oyların toplamı o seçim çevresinin geçerli oylarını gösterir.
Ülke düzeyindeki geçerli oylar, bütün seçim çevrelerine ait geçerli oyların
toplamıdır.
Sayımın tutanağa geçirilmesi:
Madde 30 - (Mülga: 27/10/1995 - 4125/21 md.)
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Seçimden Sonra Yapılacak İşler
İlçelerde seçim sonuçlarının birleştirilmesi:
Madde 31 - İlçe seçim kurulu, sandık tutanaklarının birleştirilmesinde, si-
yasi partiler ile bağımsız adayların herbirinin aldıkları oy sayısını tespit
ederek tutanağa geçirilir. (İkinci cümle Mülga: 27/10/1995 - 4125/21 md.)
İl Seçim kurullarında birleştirme:
Madde 32 - İl seçim kurulu, ilçe seçim kurullarından gelen tutanakları, yu-
karıdaki maddede belirtilen şekilde birleştirir ve her seçim çevresindeki;
a) Seçmenlerin sayısını,
b) Oylarını kullanan seçmenlerin sayısını,
c) İtiraz edilmiş veya ihtilaflı görülmüş olup da, geçerli sayılarak hesaba
katılan oy pusulaları sayısını,
d) Geçerli sayılmayan ve hesaba katılmayan oy pusulaları sayısını,
e) Geçerli sayılan ve hesaba katılan oy pusulaları genel toplamını,
f) Seçime katılmış olan siyasi partiler ile bağımsız adaylardan herbirinin
aldığı oy miktarını gösteren geçerli oy pusulaları sayısını,
g) (Mülga: 27/10/1995 - 4125/21 md.)
h) (Mülga: 27/10/1995 - 4125/21 md.)
Seçim çevrelerine göre ayrı ayrı tutanağa geçirir.
Genel baraj ve hesaplanması:
Madde 33 - (Değişik fıkra bir: 23/5/1987 -3377/9 md.) Genel seçimlerde ül-
ke genelinde, ara seçimlerde seçim yapılan çevrelerin tümünde, geçerli oyların
% 10'unu geçmeyen partiler milletvekili çıkaramazlar.Bir siyasi parti listesin-
de yer almış bağımsız adayların seçilebilmesi de listesinde yer aldığı siyasi
partinin ülke genelinde ve ara seçimlerde seçim yapılan çevrelerin tümünde yüz-
de onluk barajı aşması ile mümkündür.
İl seçim kurulları, yukarıdaki maddeye göre, birleştirme tutanağını düzenle-
dikten sonra sonuçları en seri şekilde telgrafla, ayrıca telefon veya telsizle
Yüksek Seçim Kuruluna bildirirler.
Yüksek Seçim Kurulu, bütün illerden bu şekilde alınan bilgilere göre, Türki-
ye genelinde geçerli oyların toplamını yapar ve her siyasi partinin aldığı ge-
çerli oy toplamını genel geçerli oy toplamına bölerek, siyasi partilerin ülke
genelinde aldığı oy yüzdesini hesaplar ve yüzde onluk barajı aşan siyasi parti-
lerin isimlerini il seçim kurullarına bildirir ve ilan eder.
Bu ilandan sonra, bir veya bir kaç seçim çevresinde, seçimin iptaline karar
verilmesi ülke genelinde alınan oy yüzdesinin yeniden tespitini gerektirmez.
Bir seçim çevresinde siyasi partilerin ve bağımsız adayların elde edecekle-
ri milletvekili sayısının hesabı:
Madde 34 - Bağımsız adaylar ile yukarıdaki maddede yazılı oranı aşan siyasi
partilerin, bir seçim çevresinde elde edecekleri milletvekili sayısı aşağıdaki
şekilde hesaplanır:
(Değişik : 27/10/1995 - 4125/16 md.; İptal:Ana.Mah.'nin 18/11/1995 tarih ve
E.1995/54, K.1995/59 sayılı kararı ile.)
(Değişik: 23/5/1987-3377/10 md.) (Değişik birinci cümle: 23/11/1995 -
4138/2 md.) Seçime katılmış siyasi partilerin ve bağımsız adayların adları alt
alta ve aldıkları geçerli oy sayıları da hizalarına yazılır. Siyasi partilerin
oy sayıları, önce bire, sonra ikiye, sonra üçe.... ila o çevrenin çıkaracağı
milletvekili sayısına ulaşıncaya kadar bölünür. Elde edilen paylar ile bağımsız
adayların aldıkları oylar ayrım yapılmaksızın en büyükten en küçüğe doğru sıra-
lanır. Seçim çevresinden çıkacak milletvekili sayısı kadar bu payların sahibi
olan partilere ve bağımsız adaylara rakamların büyüklük sırasına göre milletve-
kili tahsis olunur. (Ek cümle:17/10/1987-3404/1 md.Mülga:27/10/1995-4125/21 md.)
Son kalan milletvekilliği için birbirine eşit rakamlar bulunduğu takdirde,
bunlar arasında ad çekilmek suretiyle tahsis yapılır.
(Değişik: 23/11/1995 - 4138/2 md.) Seçime katılan siyasi partilerden hiçbi-
risi yukarıdaki maddede yazılı oranı aşamamış ise milletvekilleri üçüncü ve
dördüncü fıkra hükümlerine göre paylaştırılır.
(Ek: 28/3/1986-3270/33 md.; Mülga:23/11/1995 - 4138/2 md.)
Siyasi partilerin çıkaracakları ülke seçim çevresi milletvekili sayısının
hesabı
Madde 34/A- (Ek: 27/10/1995 - 4125/17 md.; İptal: Ana.Mah.'nin 18/11/1995
tarih ve E.1995/54, K.1995/59 sayılı kararı ile.)
Son kalan milletvekilliği için birbirine eşit rakamlar bulunduğu takdir-
de, bunlar arasında ad çekilmek suretiyle tahsis yapılır.
Seçime katılan siyasi partilerden hiçbirisi birinci fıkrada gösterilen
oranda oy alamamışlarsa, ülke seçim çevresi milletvekilleri, seçime katılan
siyasi partiler arasında ikinci fıkra hükümlerine göre paylaştırılır.
Bu maddeye göre siyasi partilerin çıkaracakları ülke seçim çevresi mil-
letvekili sayısının hesabı Yüksek Seçim Kurulunca yapılır.
Milletvekilliği ara seçimlerinde boşalan üyelikler arasında ülke seçim
çevresi milletvekilliklerinin de bulunması halinde, ara seçim yapılan seçim
çevrelerinde siyasi partilerin çıkaracağı ülke seçim çevresi milletvekille-
rinin sayısı, bu seçim çevrelerindeki geçerli oyların toplamı üzerinden bu
madde hükümlerine göre hesaplanır. Ayrıca seçim yapılmaz.
Siyasi parti adaylarından seçilenlerin tespiti:
Madde 35 - (Değişik: 27/10/1995 - 4125/18 md.)
İl seçim kurulu başkanı alınan sonuçlara göre, o seçim çevresinde; siyasi
parti aday listelerinde ve varsa bağımsız adaylardan seçilenleri tespit eder
ve tutanağın bir suretini o seçim çevresinde ilan ettirir. Diğer bir suretini,
bir hafta süre ile il seçim kurulu kapısına astırır.
Milletvekili seçilenlerin Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesi ve tutanakla-
rın verilmesi:
Madde 36 - Milletvekili seçilenler belli olur olmaz,seçilenlerin ad ve soy-
adları ve parti adayı iseler mensup oldukları siyasi parti, il seçim kurulla-
rınca en seri şekilde telgrafla, ayrıca telefon veya telsiz ile seçim çevrele-
ri de gösterilerek Yüksek Seçim Kuruluna bildirilir.
(Değişik: 27/10/1995-4125/19 md.) Milletvekili seçilenlere il seçim kurulu
tarafından, milletvekili seçildiklerine dair derhal bir tutanak verilir. Bu
tutanaklardan iki örneği de Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına en seri vasıtayla
gönderilir. (İkinci cümle İptal: Ana.Mah.'nin 18/11/1995 tarih ve E.1995/54
K.1995/59 sayılı kararı ile.) Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı tutanaklardan bi-
rini Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına verir.
Seçim sonuçlarının yayımı:
Madde 37 - Yukarıdaki maddenin birinci fıkrası uyarınca il seçim kurulların-
dan bilgi verildikçe, Yüksek Seçim Kurulu bu bilgileri bekletmeden radyo ve te-
levizyon ile derhal yayımlar.
Bütün illerden verilecek bilgiler tamamlanır tamamlanmaz, tasdikli tutanak
suretlerinin alınması veya itiraz varsa bu itirazın incelenerek karara bağlanma-
sı beklenmeksizin, her partinin kazandığı milletvekili sayısı ve milletvekili
seçilenlerin ad ve soyadları Yüksek Seçim Kurulunca Türkiye Radyo ve Televizyon-
ları ile derhal yayımlanır.
Seçim sonuçlarını gösteren tutanakların bütün illerden gönderilmesi üzeri-
ne, Yüksek Seçim Kurulu, en kısa zamanda Radyo ve Televizyon ve Resmi Gazete
ile ikinci bir bildiri yayımlanarak, iller ve seçim çevreleri itibariyle, mil-
letvekili seçilenlerin ad ve soyadlarını, seçmen sayısını, oy kullanan seçmen
sayısını,katılma oranını, geçerli oy pusulası sayısını her parti ile bağımsız
adayların kazandıkları oy sayısını açıklar.
Devlete ait bütün ulaştırma ve haberleşme araçları, seçim kurulları arasın-
da seçimle ilgili haber, yazı, bilgi ve malzemenin ulaştırılmasında öncelikle
kullanılır.
Seçim sonuçlarının Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı tarafından yayım-
lanması:
Madde 38 - Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Yüksek Seçim Kurulu tara-
fından kendisine verilecek belgelere dayanarak, iller, seçim çevreleri ve ilçe-
ler, seçim bölgeleri ve sandık bölgeleri itibariyle, sandık kurulları tutanakla-
rında bulunan bilgileri en geç, seçimi takip eden bir yıl içinde yayımlar.
Seçimin veya tutanağın iptali:
Madde 39 - Oyların dökümüne, sayımına veya bu oyların partiler ile bağımsız
adaylara bölümüne ilişkin olarak milletvekili tutanaklarına yapılan itiraz üze-
rine yeniden yapılan döküm, sayım ve hesap sonucunda tutanakların iptaline ka-
rar verildiği takdirde, yeniden yapılacak döküm, sayım ve hesap sonucuna göre
siçilmiş oldukları anlaşılanlara Yüksek Seçim Kurulu tarafından tutanakları ve-
rilir.
Bir seçim çevresinde yapılan seçimin, seçim işlemleri sebebiyle iptaline ka-
rar verildiği takdirde, o seçim çevresinde yeniden seçim yapılır ve Yüksek
Seçim Kurulu seçimin iptaline dair kararla birlikte o çevrede, seçimin yapılaca-
ğını Resmi Gazete ve diğer vasıtalarla derhal ilan eder.
Bu ilandan sonra gelen altmışıncı günü takip eden ilk Pazar günü oy verme
günüdür.
Yukarıdaki fıkralar dışında milletvekillerinden bir veya birkaçının tutanak-
larının iptaline karar verildiği takdirde, tutanakları iptal olunan milletvekil-
leri yerine, 34 ve 35 inci madde esaslarına göre sıradaki adaya tutanak verilir.
Sırada olanlar yetmediği takdirde, açık kalan milletvekillikleri için Kanu-
nun ara seçimi hakkında kabul ettiği hükümlere uyulur.
Seçim belgelerinin saklanması:
Madde 40 - Hesaba katılan ve katılmayan ve itiraza uğramış olan oy pusulala-
rı, sayım ve döküm cetvelleri ve milletvekilliğine seçilme tutanakları ve seçim-
le ilgili diğer her türlü evrak, iki yıl süre ile ilçelerde ilçe seçim kurulu
başkanı, illerde il seçim kurulu başkanı tarafından saklanır ve Yüksek Seçim
Kurulunun talebi olmadıkça hiçbir yere gönderilemez.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Bağımsız adayların emaneten yatırdıkları para hakkında yapılacak işlemler:
Madde 41 - (Değişik birinci fıkra: 27/10/1995 - 4125/20 md.) Milletvekili
seçimi sonucunda bağımsız adayın aldığı oy seçilmesine yetmezse emanete alınan
para Hazineye gelir yazılır.
Ölen veya kanuni süre içinde adaylıktan vazgeçen veya adaylıkları reddedi-
len veya yukarıdaki fıkrada belirtilen sayıdan çok oy alan bağımsız adaylara
veya kanuni mirasçılarına seçimden sonra müracaat etmeleri halinde emanetteki
para geri verilir.
Özel hüküm bulunmayan hallerdeki uygulama:
Madde 42 - Bu Kanunda özel hüküm bulunmayan hallerde, 298 sayılı Seçimlerin
Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan
hükümleri uygulanır.
Yüksek Seçim Kurulu, milletvekili seçimlerinin sağlıklı ve düzenli bir şe-
kilde gerçekleşmesini sağlamak amacıyla gerekli ilke kararları almaya yetkili-
dir.
ALTINCI BÖLÜM
Değiştirilen Kanun Hükümleri
Madde 43 - 26/4/1961 tarih ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seç-
men Kütükleri Hakkında Kanunun Maddelerinde bulunan "Cumhuriyet Senatosuna iliş-
kin hükümler" madde metinlerinden çıkarılmıştır.
Madde 44 - 61 - (Bu maddeler 24 Nisan 1961 tarih ve 298 sayılı "Seçimlerin
Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun" un 7,14,52,103,149,151,
152, 153, 157, 159, 160, 161, 162, 164, 168, 169, 170 ve 180 nci maddelerinde
değişiklik yapılmasına dair olup adı geçen kanundaki yerlerine işlenmişlerdir.)
Madde 62 - (22 Nisan 1983 tarih ve 2820 sayılı "Siyasi Partiler Kanunu"nun
geçici 6 ncı maddesinin değiştirilmesine dair olup adı geçen kanundaki yerine
işlenmiştir.)
YEDİNCİ BÖLÜM
Geçici Hükümler
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak
milletvekili seçimi için oy verme günü 6 Kasım 1983 tarihidir.
Seçim döneminin başlangıç tarihi Yüksek Seçim Kurulunca, yukarıdaki fıkrada
belirtilen oy verme günü esas alınarak tespit ve ilan edilir.
Yüksek Seçim Kurulu, bu Kanun ile 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve
Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun seçim-
lere ilişkin olarak tespit ettiği süreleri kısaltarak uygulayabilir.
6 Kasım 1983 tarihinde yapılacak Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin
bu Kanunun 6 ncı maddesinde öngörülen beş yıllık süresinin hesabında, oy verme
günü olarak Ekim 1983 ayının ikinci pazar gününün tarihi esas alınır.
Geçici Madde 2 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak ilk
milletvekili seçiminde siyasi partilerin seçime katılabilmeleri için büyük kong-
relerini yapmış olmaları şartı aranmaz. Ancak, Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve
ilan edilecek seçim döneminin başlangıç tarihine kadar illerin en az yarısında
teşkilat kurmuş olmaları gerekir.
Geçici Madde 3 - 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun geçici dördüncü mad-
desinde, siyasi parti kurucuları üzerinde, Milli Güvenlik Konseyinin incelemede
bulunmak ve haklarında olumsuz karar alınanların değiştirilmesini talebetmek
yetkisi, aynı kanunun geçici altıncı maddesine göre, bu Kanunun yürürlüğe girme-
sini müteakip yapılacak ilk milletvekili genel seçimleri için siyasi partilerin
kurucular kurulunca tespit edilecek milletvekilleri adayları hakkında da aşağı-
daki esaslara göre uygulanır.
a) Milli Güvenlik Konseyi; Siyasi Partilerce hazırlanan milletvekili aday
listelerini, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından geçici olarak ilan edil-
diği tarihten itibaren oniki gün içinde inceler.
b) Yukarıdaki (a) bendi hükümlerine göre yapılan inceleme sonunda Milli
Güvenlik Konseyince hakkında olumsuz karar alınan milletvekili adaylarının isim-
leri ilgili siyasi parti listelerinden çıkartılmak üzere Yüksek Seçim Kurulu
Başkanlığına bildirilir. Milli Güvenlik Konseyinin adaylar hakkında aldığı bu
karar kesindir.
c) (Değişik: 19/9/1983 - 155 No.lu M.G.K. kararı) (1) Milli Güvenlik Konse-
yinin (a) bendi uyarınca ilk incelemesi sırasında haklarında olumsuz karar alın-
ması nedeniyle siyasi parti aday listelerinden çıkartılan milletvekili adayla-
rının yerine, ilgili siyasi partiler iki gün içinde yeni adaylarını birer yede-
ği ile beraber sıralarını da belirtmek suretiyle Yüksek Seçim Kurulu Başkanlı-
ğı aracılığıyla Milli Güvenlik Konseyine bildirebilirler.
Milli Güvenlik Konseyi bildirilen bu adaylar üzerindeki incelemesini yedi
gün içinde tamamlar.
Yapılan inceleme sonunda Milli Güvenlik Konseyince adaylıkları olumlu görü-
lenlerin adları Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına bildirilir.
d) Kanunun siyasi partilerin seçimlere katılabilmelerine ilişkin hükümleri
saklı kalmak koşuluyla Milli Güvenlik Konseyi tarafından olumsuz karar alınmak
suretiyle listeden çıkartılmış bulunan adaylar nedeniyle listenin, herhangi
bir nedenle tamamlanamamış olması o siyasi partinin kalan adaylarla seçime ka-
tılmasına engel olmaz.
Geçici Madde 4 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak
ilk milletvekili genel seçiminde; Milli Güvenlik Konseyi, Yüksek Seçim Kurulu
Başkanlığı tarafından geçici olarak ilan edilen listedeki bağımsız adayların du-
rumunu, ilan tarihinden itibaren oniki gün içinde inceler.
Hakkında olumsuz karar alınan bağımsız aday, listeden çıkarılmak üzere Yük-
sek Seçim Kurulu Başkanlığına bildirilir. Milli Güvenlik Konseyinin bağımsız
adaylar hakkında aldığı bu kararlar kesindir.
Geçici Madde 5 - Bu Kanunun yürürlüğe girmesini müteakip, yapılacak ilk mil-
letvekili genel seçimlerinde, seçmenler "Evet" mühürünü sadece tercih ettiği
siyasi partiye veya varsa yalnızca bir bağımsız adaya ait özel daire içine bas-
mak suretiyle oylarını kullanırlar. Adaylar için tercih işareti kullanılmaz.
Seçmen tarafından ilgili siyasi partiye ait özel daire içine mühür basıldık-
tan sonra o partiye ait listede tercih işaretleri konmuş ise bu işaretler oy
pusulasını geçersiz kılmaz.
Sayımın tutanağa geçirilmesi, ilçelerde, il seçim kurullarındaki birleştir-
me işlemleri yukarıdaki fıkraların esasları gözönünde bulundurularak yapılır.
34 üncü madde uyarınca partilerin kazandığı milletvekillikleri sayısı tes-
pit edildikten sonra birleşik oy pusulasında yeralan parti listesindeki sıraya
göre o partiden milletvekilliğine seçilenler tespit edilir.
Geçici Madde 6 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç
otuz gün içinde Yüksek Seçim Kurulu tarafından son genel nüfus sayımı sonuçları-
na göre, 4 üncü madde uyarınca seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaraca-
ğı milletvekili sayısı tespit edilerek Resmi Gazete, radyo ve televizyanla
ilan edilir.
Geçici Madde 7 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki ilk millet-
vekili genel seçimlerinde ilçe seçim kurulu, bir başkan ile altı asıl ve altı
yedek üyeden oluşur. İlçe seçim kurulunun iki asıl ve iki yedek üyesi memurlar
arasından, dört asıl ve dört yedek üyesi seçim çevresinde seçime katılmış siya-
si parti üyeleri arasından seçilir. O seçim çevresinde dörtten fazla siyasi par-
ti seçime katılmış ise, ilçe seçim kurulunun partili asıl üyelerinin hangi par-
tilerden alınacağı, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından kura ile tespit edi-
lir. Bu halde partili yedek üyeler
-------------------
(1) İlgili Milli Güvenlik Konseyi Kararı, 21/9/1983 tarih ve 18168 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanmıştır.
asıl üyelik alamayan siyasi partilere öncelik verilmek suretiyle aynı şekilde
kura ile belirlenir.
Bir seçim çevresinde dörtten az siyasi parti seçime katıldığı takdirde ilçe
seçim kurulunun boş kalan üyelikleri, parti üyesi olmayan ve bu görevi yapabile-
cek kişilerin seçilmesi suretiyle tamamlanır.
Geçici Madde 8 - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki ilk milletve-
kili genel seçimlerinde sandık kurulu bir başkan ile altı asıl ve altı yedek
üyeden oluşur.
İlçe seçim kurulu başkanı;
a) Sandık kurulunun başkanı ile iki asıl ve iki yedek üyesini memurlar ara-
sından,
b) Sandık kurulunun partili dört asıl ve dört yedek üyesini o seçim çevre-
sinde seçime katılmış bulunan siyasi parti üyeleri arasından,
Seçer.
O seçim çevresinde dörtten fazla siyasi parti seçime katılmış ise her san-
dık kurulu için ayrı ayrı olmak üzere ilçe seçim kurulu başkanı tarafından ku-
ra ile sandık kurullarının asıl üyeliğinin hangi siyasi partilere verileceği
tespit edilir. Bu halde sandık kurullarının partili yedek üyeleri asıl üyelik
alamayan siyasi partilere öncelik verilmek suretiyle aynı şekilde kura ile be-
lirlenir.
Sandık kurulu üyesi olarak görevlendirilecek memur bulunamadığı veya o se-
çim çevresinde dörtten az siyasi parti seçime katıldığı takdirde, kurulun boş
kalan üyelikleri parti üyesi olmayan ve bu görevi yapabilecek kişilerin seçilme-
si suretiyle tamamlanır.
Geçici Madde 9 - Yapılacak ilk milletvekili genel seçimlerinde;
a) Önceden kütüğe yazıldıkları halde oy verme tarihinde kısıtlı veya kamu
hizmetlerinden yasaklı olanlar veya ceza infaz kurumlarında hükümlü veya tutuk-
lu olarak bulunanlar oy kullanamazlar.
b) Yazım veya güncelleştirme sırasında hükümlü veya tutuklu oldukları için
kütüğe yazılmayanlardan, bilahare tahliye edilenler oy verme gününden önceki
onbeşinci gün saat 17.00'ye kadar ikametgahlarının bulunduğu yer ilçe seçim
kuruluna tahliye edildiklerine ilişkin belge ile birlikte başvurmaları ve oy
verme yeterliğine sahip olmaları halinde sürenin geçmiş ve kütüğün kesinleşmiş
olmasına bakılmaksızın kütüğe ve ikametgahlarının bulunduğu sandık listelerine
dahil edilmelerine ilçe seçim kurullarınca karar verilir.
Geçici Madde 10 - İlk milletvekili genel seçiminde kullanılacak seçmen kü-
tüklerinin yazım veya güncelleştirilmesi sırasında yurt dışında bulunan Türk
vatandaşları seçim gününden önceki onbeşinci gün saat 17.00'ye kadar ikamet-
gahlarının bulunduğu yer ilçe seçim kuruluna pasaportlarıyla başvurmaları ve
oy verme yeterliğine sahip olmaları halinde sürenin geçmiş ve kütüğün kesinleş-
miş olmasına bakılmaksızın kütüğe ve sandık listelerine dahil edilmelerine ilçe
seçim kurullarınca karar verilir ve durum, hangi sandıkta oy kullanabilecekle-
ri de belirtilmek suretiyle pasaportlarına işlenir.
Geçici Madde 11 - İlk milletvekili genel siçiminde kullanılacak seçmen kü-
tüklerinin yazım veya güncelleştirilmesi sırasında er, onbaşı, kıta çavuşu veya
askeri öğrenci oldukları için kütüğe yazılmayanlardan; terhis edilen veya asker-
likle ilişiği kesilenler ile subay veya astsubay olanlar oy verme gününden önce-
ki
onbeşinci gün saat 17.00 ye kadar ikametgahlarının bulunduğu yer ilçe seçim ku-
rullarına bu durumlarına ilişkin belge ile birlikte başvurmaları ve oy verme
yeterliğine sahip olmaları halinde sürenin geçmiş ve kütüğün kesinleşmiş olması-
na bakılmaksızın kütüğe ve ikametgahlarının bulunduğu sandık listelerine dahil
edilmelerine ilçe seçim kurullarınca karar verilir.
Geçici Madde 12 - (Mülga: 23/5/1987 - 3377/14 md.)
Geçici Madde 13 - (Ek: 21/11/1995 - 4135/1 md.)
10.6.1983 tarih ve 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 27.10.1995
Tarih ve 4125 Sayılı Kanunla Değişik 20 nci maddesinin birinci fıkrasındaki
on günlük süre, 20 nci Dönem Milletvekili Seçimlerinde onbeş gün olarak uygu-
lanır ve bu süre kısaltılamaz. Yüksek Seçim Kurulu seçim takvimi düzenlemesini
buna göre yapar.
Geçici Madde 14 - (Ek: 23/11/1995 - 4138/3 md.; İptal Ana.Mah.'nin 1.12.1995
tarihli ve E.1995/56, K.1995/60 sayılı Kararıyla.)
Seçimde oy kullanmayanlar:
Madde 63 - (Değişik: 28/3/1986-3270/35 md.)
Seçmen kütüğünde kaydı ve sandık listesinde oy kullanma yeterliği bulunduğu
halde, Milletvekilliği genel ve ara seçimlerinde meşru mazeretleri olmaksızın
katılmayanlar, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından onbin lira para cezasıyla
cezalandırılırlar. Bu karar kesindir. (1)
Yürürlükten kaldırılan kanunlar:
Madde 64 - 24/5/1961 tarih ve 304 sayılı Cumhuriyet Senatosu Üyelerinin Se-
çimi Kanunu ile 25/5/1961 tarih ve 306 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu ve bu
kanunların bütün ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük:
Madde 65 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 66 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
*
* *
10/6/1983 TARİHLİ VE 2839 SAYILI KANUNA İŞLENEMEYEN
GEÇİCİ MADDELER
1 - 23/5/1987 tarihli ve 3377 sayılı Kanunun Geçici Maddesi:
Geçici Madde - Yüksek Seçim Kurulu, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren en geç bir ay içerisinde seçim çevrelerini tesbit eder.
-----------------
(1) Bu maddede belirtilen para cezasının XX dönem Milletvekili Genel Seçimleri
için 250 000 (ikiyüzellibin) lira olarak uygulanacağı 27/10/1995 tarih ve
4125 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle hükme bağlanmıştır.
2839 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi
------------ ---------------------------------------------- ----------------
3270 - 15/4/1986
3377 - 3/6/1987
3403 - 11/9/1987
3404 - 19/10/1987
3757 - 26/8/1991
4044 - 1/10/1994
4125 - 28/10/1995
4135 - 21/11/1995
4138 - 24/11/1995