PASAPORT KANUNU (1)
Kanun Numarası : 5682
Kabul Tarihi : 15/7/1950
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 24/7/1950 Sayı: 7564
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 31 Sayfa : 2243
Giriş - çıkış kapıları:
Madde 1 - (Değişik: 19/6/1984 - KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/1
md.)
Türk vatandaşları ve yabancılar İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakan-
lar Kurulunca tayin olunan yolcu giriş - çıkış kapılarından Türkiye'ye girip
çıkabilirler.
Gümrük kapılarının açılışında İçişleri Bakanlığının görüşü alınır.
Pasaport veya pasaport yerine geçerli vesika zorunluğu:
Madde 2 - (Değişik: 19/6/1984 - KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/2
md.)
Türk vatandaşları ile yabancılar Türkiye'ye girebilmek ve Türkiye'den
çıkabilmek için yolcu giriş - çıkış kapılarındaki polis makamlarına usulüne
uygun ve muteber pasaport veya pasaport yerine geçerli bir vesika ibraz etmeye
mecburdurlar.
Gümrük ve diğer işlemlerin yapılabilmesi için polis makamlarınca giriş veya
çıkış işlemlerinin bitirilmesi şarttır.
Kanunlar ve milletlerarası anlaşmalarla tespit edilenlerden başka, Türk
vatandaşları ile yabancılar için, ne gibi belgelerin pasaport yerine geçerli
kabul edilebileceği hususunda İçişleri ve Dışişleri bakanlıkları müştereken ka-
rar almaya yetkilidirler.
Pasaport veya vesikasız gelen Türk vatandaşları:
Madde 3 - Pasaportsuz veya vesikasız, usulüne uygun veya muteber olmıyan
pasaport veya vesikalarla Türkiye sınırlarına gelerek Türk vatandaşlığını iddia
edenler:
A) Türkiye Cumhuriyeti nüfus hüviyet cüzdanlarını veya hüviyet varakalarını
ibraz ettikleri ve bunların kendilerine ait bulunduğu tahakkuk eylediği takdir-
de;
----------------------
(1) (a) Bu Kanun hükümleri, 6/6/1985 tarih ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanu-
nunun 12 nci maddesi gereğince anılan Kanunun uygulandığı yerlerde uygulan-
maz.
(b) Bu Kanunun harçlarla ilgili hükümleri, 25/2/1952 tarih ve 5887 sayılı Kanu-
nun 126 ncı maddesiyle yürürlükten kaldırılmış ve bu Kanun kapsamı içinde
yer alan harçlar 17/7/1964 tarih ve 492 sayılı Kanunla düzenlenmiştir.
KANUNLAR, ŞUBAT 1989 (EK - 3)
B) Nüfus hüviyet varakasından başka vesika veya delil gösterenler ise, bu
vesika veya delillerin kıymeti polisçe takdir edilerek Türk vatandaşı oldukları-
na kanaat getirilmesi halinde Türkiye'ye kabul olunurlar.
Yukardaki (B) fıkrasında bahis mevzuu kimseler vatandaşlıkları en seri
vasıta ile usulü veçhile sabit oluncaya kadar icabederse en yakın idare merkezi-
ne gönderilerek mahalli mülkiye amirinin göstereceği yerde oturtulabilirler.
Türk vatandaşlığı sabit olmıyanlar geri çevrilirler.
Pasaportsuz veya vesikasız gelen yabancılar:
Madde 4 - Pasaportsuz, vesikasız veya usulüne uygun veya muteber olmıyan
pasaport veya vesikalarla Türkiye sınırlarına gelen yabancılar geri çevrilirler.
Bunlardan, pasaport veya vesikalarını yolda kaybettiklerini iddia edenlerin,
İçişleri Bakanlığınca yapılacak soruşturma sonuna kadar, icabederse, en yakın
idare merkezine gönderilerek haklarında verilecek kararlara göre işlem yapılmak
üzere mahalli mülkiye amirinin göstereceği yerde oturtulabilmek kaydiyle kabul-
leri caizdir.
Hükümetin müsaadesiyle gelen göçmenler ellerinde Türk konsolosluklarının
veya göçmen sevkı için yabancı memleketlere Hükümetçe gönderilen memur veya
heyetler tarafından verilmiş bir vesika bulunmak şartiyle pasaportsuz da olsalar
Türkiye'ye kabul olunurlar.
Umumiyetle mültecilerin ve iskan hakkındaki mevzuat dışında olarak yurt tut-
mak maksadiyle gelen yabancıların, pasaportları olsun olmasın Türkiye'ye kabul-
leri İçişleri Bakanlığının kararına bağlıdır.
Giriş vizesi mecburiyeti:
Madde 5 - Bu kanunda derpiş edilen istisnalar dışında yabancıların Türkiye
sınırlarından içeriye girebilmek için yetkili Türk makamlarından vize almaları
mecburidir. Vizesiz olarak Türkiye sınırlarına gelenlerin memlekete kabulü ilgi-
li emniyet makamlarının müsaadesine bağlıdır.
On sekizinci maddede yazılı pasaportların (A) nev'inden olanları giriş vize-
sine tabi değildir.
Türk vatandaşları Türkiye'ye gelmek için vize almak mecburiyetine tabi
değildirler.
Vize muafiyeti:
Madde 6 - Başka memleketlere gitmek üzere yola çıkmış olan veya sırf turizm
veya tenezzüh maksadiyle münferit veya müşterek pasaportlarla seyahat eden
yabancılar vizesiz olarak Türk liman ve hava istasyonları şehirlerine mahalli
emniyet makamlarının müsaadesi ile inip gezebilirler ve oralarda geceliyebilir-
ler.
Hava yoliyle Türkiye'den, Türk hava limanından ayrılmıya lüzum kalmıyacak
şekilde transit geçecek yabancılar için vize mecburiyeti yoktur.
Bir uçakla gelerek diğer bir uçağa aktarma olacak yolcuların geldikleri
uçağın varışı ve gidecekleri ilk uçağın hareketi arasındaki zaman zarfında vize-
siz olarak hava alanı şehrine çıkmalarına müsaade olunabilir.
Çıkış vizesi:
Madde 7 - Türkiye'den çıkış vizeye tabi değildir.
Ancak, on sekizinci madde gereğince ita olunan pasaportlardan (B) nevinden
olanların hamilleri bu pasaportu veriliş tarihinden itibaren bir ay zarfında
Türkiye'den çıkış suretiyle kullanmadıkları takdirde çıkış vizesi alacaklardır.
(Üçüncü ve dördüncü fıkralar mülga: 28/5/1988 - 3463/5. md.)
Türkiye'ye girmeleri memnu kimseler:
Madde 8 - 1. Serseriler ve dilenciler;
2. Delilikle veya bulaşık hastalıkla malül olanlar (Bu gibilerden umumi
sıhhati ve asayişi tehlikeye sokmıyacak halde olup kendi vasıtalariyle veya ka-
nuni veli veya vasilerinin maddi himayeleri altında olarak tedavi veya hava de-
ğiştirme için gelenler bu hükümden istisna edilebilirler);
3. Türkiye Cumhuriyetinin taraf bulunduğu, mücrimlerin iadesine mütaallik
anlaşma veya andlaşmalarla iadeye esas olarak kabul edilen suçlardan birinden
sanık veya hükümlü bulunanlar;
4. Türkiye'den sınır dışı edilmiş olupta avdetine müsaade edilmemiş bulu-
nanlar;
5. Türkiye Cumhuriyetinin emniyetini ve umumi nizamını bozmak niyetıyle
veya bozmak istiyenlere ve bozanlara iştirak veya yardım etmek maksadiyle gel-
dikleri sezilenler;
6. Fahişeler ve kadınları fuhuşa sevkederek geçinmeyi meslek edinenlerle
beyaz kadın ticareti yapanlar ve her nevi kaçakçılar;
7. Türkiye'de kalacaklarını beyan ettikleri müddetçe yaşamalarına ve tekrar
gitmelerine yetişecek paraları bulunmayıp Türkiye'de kendilerini himaye edecek
kimseleri bulunduğunu veya Türkiye'de yabancılara kanunla menedilmemiş işlerden
birini tutacaklarını ispat edemiyenler.
Mukabelei bilmisil:
Madde 9 - Bakanlar Kurulu, hakimiyetleri veya idareleri altında bulunan
memleketlere Türk vatandaşlarının girmelerini kayıt ve şartlara tabi kılan veya
meneden devletler tebaaları hakkında münasip görülecek kayıt ve şartları koyma-
ya veya bunların memlekete girmelerini menetmeye ve bu kanunda derpiş edilen
bilcümle mali hükümlere nispetle Türk vatandaşları hakkında daha az müsait hü-
kümler tatbik eden devletler tebaaları hakkında mukabele bilmisil tedbirleri
almaya yetkilidir.
İstisnai pasaport ve vize kolaylıkları:
Madde 10 - Hükümet yabancı devletlerle pasaport ibrazı ve vize alma mecbu-
riyetinin kaldırılması veya vizelerin harçtan muaf tutulması da dahil olmak
üzere pasaport ve vize işlerinde istisnai kolaylıklar gösterilmesine mütaallik
karşılıklı anlaşmalar yapmaya ve lüzum göreceği hallerde bazı devletler tebaa-
ları için vize mecburiyetini tek taraflı olarak da kaldırmaya yetkilidir.
Harbde ve fevkalade hallerde istisnai tedbirler:
Madde 11 - Bakanlar Kurulu, harb halinde veya diğer olağanüstü hallerde
memleketin bir bölgesine veya umumuna şamil olmak üzere bütün veya bazı yaban-
cılar için pasaport ve vizeye mütaallik kayıt ve şartlar koyabilir.
KANUNLAR, HAZİRAN l988 (EK - 2)
Pasaportların ve vesikaların nevileri, harçları ve bunları vermeye yetkili
makamlar:
Madde 12 - Türkiye Cumhuriyeti namına verilecek pasaport ve bunların yerini
tutmaya mahsus vesikalar şunlardır:
A) Pasaportlar:
I - Diplomatik pasaportlar;
II- Hususi damgalı pasaportlar;
III - Hizmet damgalı pasaportlar;
IV - Umuma mahsus pasaportlar (Münferit veya müşterek olur);
V - Yabancılara mahsus pasaportlar.
B) (Değişik: 19/6/1984 - KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/3 md.)
Pasaport yerine geçerli vesikalar:
I. Pasavanlar, idari mektuplar ve hudut geçiş belgeleri,
II. Gemiadamı cüzdanları, demiryolu ve hava ulaşım araçları memur ve müret-
tebatına verilen vesikalar,
III. Seyahat belgesi ve benzeri belgeler.
Diplomatik pasaportlar:
Madde 13 - Diplomatik pasaportlar, Dışişleri Bakanlığı ile yabancı memle-
ketlerde Türkiye Cumhuriyeti Büyük Elçilik ve elçilikleri tarafından verilir.
Diplomatik pasaportlar, muvakkat görev veya seyahat için gidenlere görevle-
rinin veya seyahatlerinin mahiyetine göre, bir seyahate mahsus olmak üzere veya
azami iki sene için, daimi görevle gidenlere de azami dört sene için muteber
olmak üzere verilip icabında aynı müddetler için üç defa temdit olunur.
(Değişik: 28/5/1988 - 3463/1. md.) Diplomatik pasaportlar; Türkiye Büyük
Millet Meclisi Üyelerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi olmayan bakanlara,
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare
Mahkemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi, Sayıştay, Genel Kurmay birinci ve ikinci baş-
kanlarına, Cumhuriyet Başsavcısına, orgenerallere, oramirallere, eski cumhur-
başkanlarına, yasama meclisleri eski başkanlarına,eski başbakanlar ve dışişleri
eski bakanlarına, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterine, Başbakanlık ve bakanlık
müsteşarları ile Diyanet İşleri Başkanına, Büyükelçilik unvanı taşıyan Başbakan
başmüşavirleri ile Başbakan dışişleri danışmanlarına, Dışişleri Bakanlığı mes-
lek mensuplarına, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği üst düzey görevlilerinden
resmi bir görevle gönderilenlere, Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri nez-
dinde memur edilen müşavirlere, ataşelere ve muavinlerine,Hükümet adına millet-
lerarası resmi müzakereler yapılması, mukavelenameler akdi için veya milletler-
arası toplantılarla kongre ve konferanslara katılmak üzere gönderilenlere ve
yabancı devletler veya millletlerarası teşekküller nezdinde daimi veya geçici
görev yapmak üzere gönderilenlere, siyasi kuryelere verilir.
(Değişik: 25/2/1981 - 2418/1 md.) Diplomatik pasaport alabilecek durumda
bulunan veya alan kimselerin sıfat veya vazifeleri devam ettiği müddetçe, eşle-
rine dahi diplomatik pasaport verilmesi veya bunların eşlerinin pasaportlarının
refakat hanesine kayıt edilmesi mümkündür.
Diplomatik pasaport alan kimselerin sıfat ve vazifeleri devam ettiği müd-
detçe, yanlarında yaşayıp evli bulunmıyan ve iş sahibi olmıyan kız çocuklarına
ve yine yanlarında yaşayıp reşit bulunmıyan erkek çocuklarına dahi diplomatik
pasaport verilir veya bunlar baba veya analarının pasaportlarının refakat hane-
sine kaydedilir. Diplomatik pasaportların refakat hanesine kayıtlı bulunanlar,
pasaport sahibiyle birlikte seyahat etmedikleri takdirde o pasaportu kullana-
mazlar.
Diplomatik pasaportların, sahiplerinin veya varsa refakat hanesinde kayıtlı
bulunanların birer kıta fotoğrafisini ihtiva eylemeleri lazımdır.
Diplomatik pasaportlar hiçbir harç veya resme tabi değildir.
Madde 14 - A) (Değişik: 28/5/1988 - 3463/2 md.) Hususi damgalı pasaportlar;
(Değişik birinci fıkra: 22/8/1989 - KHK - 378/1 md.)Türkiye Büyük Millet
Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar ile birinci, ikinci ve üçüncü derece kadro-
larda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile
ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli
olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlilerine; diplomatik
pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile
veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir.
Bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olan-
lara da bu nevi pasaport verilir.
(Değişik: 3/3/1993-3868/1 md.) Büyükşehir il ve ilçe belediye başkanlarına,
görevleri süresince hususi damgalı pasaport verilir.
Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine de aynı ne-
vi pasaport verilir. Hususi damgalı pasaport almaya hakkı bulunduğu sırada vefat
edenlerin dul eşlerine başkası ile evlenmemiş ise ayrı neviden pasaport verilme-
si mümkündür.
Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların yanında yaşayıp, ev-
li bulunmayan ve iş sahibi olmayan kız çocuklarıyla yine yanında yaşayıp reşit
bulunmayan erkek çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir veya bunlar baba
veya annelerinin pasaportlarının refakathanesine kaydedilir. Refakathanesine ka-
yıtlı bulunanlar, pasaport sahibi ile seyahat etmedikleri takdirde o pasaportu
kullanamazlar.
B) (Değişik: 25/2/1981 - 2418/2 md.) Hizmet Damgalı Pasaportlar:
Bu Kanun gereğince kendilerine diplomatik veya hususi damgalı pasaport ve-
rilmesi mümkün olmayan kimselere, Hükümetçe, hususi idarelerce veya belediyeler-
ce resmi vazife ile dış memleketlere gönderildiklerinde veya dış memleketlerde
vazifeye alındıklarında verilir.
Türkiye Cumhuriyetinin üyesi bulunduğu milletlerarası kuruluşlarda memur
statüsünde çalışanlar ile Türk Hava Kurumu ve Türkiye Kızılay Cemiyetince görev-
lendirilenlere de aynı nevi pasaport verilir.
(Değişik : 7/1/1984 - 3073/4 md.) Hizmet damgalı pasaport alabilecek durumda
bulunanların eşlerine de aynı nev'i pasaport verilir. Pasaport sahibinin yanında
yaşayıp, evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan kız çocuklarıyla yine yanında ya-
şayıp reşit bulunmayan erkek çocuklarına da aynı nev'iden pasaport verilir veya
bunlar baba veya annelerinin pasaportlarının refakat hanesine kaydedilir. Refa-
kat hanesine kayıtlı bulunanlar, pasaport sahibi ile seyahat etmedikleri takdir-
de pasaportu kullanamazlar.
C) (Değişik: 19/6/1984 - KHK -240; Değiştirilerek kabul: 7/11/1984 - 3073/4
md.) Hususi ve Hizmet Damgalı Pasaportlar:
Talep edenin mensup bulunduğu makamın yetkili amirinin başvurusu üzerine İç-
işleri Bakanlığınca verilir, Bu nev'i pasaportlar aynı şart dahilinde İçişleri
Bakanlığının muvafakatı ve Dışişleri Bakanlığının vereceği talimat üzerine, Tür-
kiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve elçiliklerince de verilebilir. Yukarıdaki "A"
ve "B" bendlerinde yazılı eşlere ve çocuklara hususi veya hizmet damgalı pasa-
port verilmesi veya çocukların refakat hanesine kaydı için de aynı yazılı başvu-
ruya lüzum vardır. Emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış
olanların hususi damgalı pasaport alabilmeleri için durumlarını gösteren belge-
lerle, doğrudan İçişleri Bakanlığına müracaat etmeleri lazımdır.
(Değişik: 28/5/1988 - 3463/2.md.) Hususi damgalı pasaportlar dört sene için;
hizmet damgalı pasaportlar dört seneyi geçmemek üzere pasaport sahibinin görevi-
nin müddetine göre tespit edilecek süre için geçerli olmak üzere tanzim edilir.
Bu pasaportlardan süresi bitenlerin, bu bendin birinci fıkrasında yazılı başvu-
ru, İçişleri Bakanlığının muvafakatı ve Dışişleri Bakanlığının vereceği talimat
üzerine Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve elçiliklerine de aynı müddetler için
beşer defa uzatılması mümkündür.
KANUNLAR, MAYIS 1993 (Ek - 16)
Bu pasaportların sahiplerinin ve varsa refakat hanesine kayıtlı bulunanların
birer fotoğraflarının pasaportlarına yapıştırılması lazımdır.
Umuma mahsus pasaportlar:
Madde 15 - (Değişik: 19/6/l984-KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/5 md.)
Türk vatandaşlarının umuma mahsus münferit ve umuma mahsus müşterek pasa-
portları yurt içinde İçişleri Bakanlığınca veya İçişleri Bakanının vereceği yet-
kiye göre valiliklerce, yabancı memleketlerde Türkiye Cumhuriyeti konsoloslukla-
rı tarafından verilir.
Pasaport sahibi talep ettiği takdirde reşit olmayan kız ve erkek çocukları
pasaportun refakat hanesine kaydolunur.
Refakat hanesine yazılı olanlar adına pasaport verilmiş bulunan kimselerin
beraberinde bulunmadıkça o pasaportla seyahat edemezler.
Umuma mahsus münferit pasaportlar Kanunda yazılı istisnalar saklı kalmak
kaydıyla en az 3 ay, en fazla 5 yıl geçerli olmak üzere düzenlenir.
(Beşinci fıkra mülga: 3/3/1993 - 3868/2 md.)
Askerlik hizmetini yapmak üzere memlekete celp edilenlerle, yabancı memle-
ketlerde yoksul kalmış oldukları sabit olan Türk vatandaşlarının pasaportları
Türkiye'ye dönüşlerini teminen bir ay süre ile uzatılır. Pasaportu olmayanlara
bir ay süreli seyahat belgesi verilir.
Umuma mahsus müşterek pasaportlar:
Madde 16 - (Değişik birinci fıkra: 19/6/1984 -KHK 240;
Aynen kabul:7/11/1984-3073/6 md.) Toplu bir halde yolculuk etmek isteyen ve en
az 5 kişilik bir kafile teşkil eden Türk vatandaşlarına istedikleri takdirde
umuma mahsus müşterek pasaport verilir.
(Değişik: 19/6/1984 - KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984 - 3073/6 md.) Bu pasa-
portlar verildiği tarihten itibaren 3 ay, 6 ay ve 1 yıl muteber olmak üzere dü-
zenlenir.
Bu pasaportlar umuma mahsus münferit pasaportlar gibi, kafileyi teşkil eden-
lerin fotoğrafilerini havi bir listenin ilavesi suretiyle tanzim olunur.
Bu pasaportla seyahat halinde kafileden ayrılanlar ayrıca pasaport almaya
mecburdurlar.
(Harca ilişkin hükümler mülga: 25/2/1952 - 5887/126 - e md.)
Seyahatleri Türkiye için kültürel, ticari veya sosyal bir menfaat temin ede-
cek mahiyette bulunduğu sabit olanlarla Milli Eğitim Bakanlığının müsaadesiyle
ilmi tetkiklerde bulunmak veya yabancı memleketlerde yapılacak spor teması ve
müsabakalarına iştirak etmek üzere kafile halinde gezi yapacak öğretmen, öğren-
ci ve sporculara verilecek pasaportlar hiçbir harca tabi değildir.
Umuma mahsus pasaportların alınması için şartlar:
Madde 17 - A) (Değişik birinci fıkra: 19/6/1984-KHK 240; Aynen kabul:
7/11/1984 - 3073/7 md.) Umuma mahsus münferit veya müşterek pasaport almak iste-
yen kimseleri usulüne uygun düzenlenmiş form dilekçe,(Ek ibare:2/4/1998-4358/3
md.) vergi kimlik numarası gösteren bir belge yeterli sayıda fotoğraf ve nüfus
hüviyet cüzdanlarının aslı ile mahallin emniyet müdürlüğüne müracaat etmeleri
lazımdır.
Yabancı memleketlerde kayıtlı bulundukları konsolosluğa müracaat edenlere
konsolosluk kütüğündeki kayıtları esas tutularak pasaport verilir. Başka bir
konsolosluğa müracaat edenlerin tabiiyet ilmühaberi veya eski pasaportlarından
başka nüfus tezkerelerini de ibraz etmemeleri takdirinde bu konsolosluk pasa-
portun itasını gerekli göreceği tahkikatın icrasına talik edebilir.
B) (Mülga: 3/3/1993 - 3868/2 md.)
Reşit olmıyanlar ve mahcurlar :
C) Reşit olmıyanların ve mahcurların yalnız seyahat etmek üzere pasaport
alabilmeleri için kanuni mümessillerinin muvafakatlerini havi resmi bir makamdan
tasdikli vesika ibraz eylemeleri lazımdır.
D) (Mülga: 19/6/1984-KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984-3073/7 md.)
"Yabancılara mahsus" damgalı pasaportlar:
Madde 18 - Tabiiyetsiz bulunan veya tabiiyet durumlarının muntazam bulunma-
ması hasebiyle ikamet ve seyahatleri bakımından fiilen tabiiyetsizlere tatbik
edilen muamelelere tabi tutulmasında İçişleri Bakanlığınca zaruret görülen kim-
selere icabında mezkür Bakanlığın alacağı kararla "yabancılara mahsus" damgasını
taşıyan ve Türk vatandaşlığını iktisap bakımından her hangi bir manayı veya
hamili lehine her hangi bir hak iktisabını tazammun etmiyen bir pasaport veri-
lir.
Bu pasaport iki nevidir:
A) Türkiye'ye yalnız bir giriş veya Türkiye'den yalnız bir çıkış için mute-
ber olan pasaportlar.
Giriş için verildiği takdirde Türkiye'ye girişin vukuu; Türkiye'den çıkış
için verildiği takdirde de üzerindeki şerhte tasrih edilen memlekete vusul üze-
rine muteberliği nihayet bulacak olan bu pasaportların sahipleri tarafından ita-
sı tarihinden itibaren bir ay içinde bulunduğu memleketi terketmek suretiyle
kullanılması şarttır. Aksi takdirde yenilenmesi gerekir.
B) (Değişik birinci fıkra: 19/6/1984-KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984-3073/8
md.) Bir gidiş ve geliş için verilen pasaportlar İçişleri Bakanlığının takdirine
göre 3 ay, 6 ay, 1 yıl veya 2 yıl muteber olmak üzere tanzim edilir.
Her iki neviden pasaportlar, İçişleri Bakanlığı ve yabancı memleketlerde,
İçişleri Bakanlığının talebi veya tasvibi üzerine Dışişleri Bakanlığınca veri-
lecek talimata istinaden, Türkiye Cumhuriyeti konsolosluk makamları tarafından
verilir.
Yukardaki (A) fıkrasında yazılı neviden pasaportların yürürlüğünü kaybetmesi
tarihinden itibaren iki ay geçmiş ise bunların yenilenmesi işlemi İçişleri Ba-
kanlığının kararına bağlıdır.
Pasaport sahibinin tabiiyet bakımından aynı durumda bulunup reşit olmıyan ve
iş sahibi bulunmıyan kız veya erkek çocuklarının o pasaportun refakat hanesine
kaydı caizdir. Kocasiyle tabiiyet bakımından aynı durumda bulunan karısı hakkın-
da da aynı işlem yapılabilir.
Refakat hanesinde kayıtlı olanlar, pasaport sahibiyle seyahat etmedikleri
takdirde o pasaportu kullanamazlar.
Bu pasaportların, sahiplerinin ve varsa refakat hanesinde kayıtlı olanların
birer kıta fotoğrafisini ihtiva eylemesi lazımdır.
KANUNLAR, MAYIS 1993 (EK - 16)
Harcı:
(Harca ilişkin hükümler mülga: 25/2/1952-5887/126 md.)
Pasavanlar ve benzeri belgeler:
Madde 19 - Pasavanlar veya benzeri belgeler, Türkiye Cumhuriyeti ile hem
hudut memleketlerin hudut mıntıkaları dahilinde pasaport yerine kullanılmak üze-
re Türk vatandaşlarına verilir. Bunların şekli, ita tarzı, muteberlik müddeti,
kimlere verileceği Türkiye Cumhuriyeti ile alakalı Devletler arasında yapılmış
veya yapılacak anlaşmaların hükümlerine uygun olarak İç ve Dışişleri Bakanlık-
larınca müştereken tesbit edilir.
Harcı:
Bu vesikalar pasaport harcına değil hususi tarifeleri mucibince resme ve
harca tabidir.
Türkiye dışına taşıma yapan ulaşım araçlarının memur ve mürettebatına
verilen vesikalar:
Madde 20 - (Değişik: 19/6/1984-KHK/240; Aynen kabul: 17/11/1984-3073/9 md.)
Türkiye karasuları dışına çıkan Türk gemilerinin Türk vatandaşı olan müret-
tebatına usulüne uygun olarak bölge liman ve deniz işleri müdürlüklerince fotoğ-
raflı "Gemiadamı Cüzdanı",
Havayolu uluslararası ulaşım araçları memur ve mürettebatına anlaşmalarda
belirtilen örneğine ve usulüne uygun olarak idarelerince fotoğraflı "Uçak Müret-
tebatı Belgesi",
Demiryolu uluslararası ulaşım araçları memur ve mürettebatına anlaşmalarda
öngörülen yetkili makamlarca Örneğine ve usulüne uygun olarak fotoğraflı "Demir-
yolu Personeli Kimlik Belgesi", düzenlenir.
Gemiadamı cüzdanı ve uçak mürettebatı belgeleri verildikleri mahal emniyet
müdürlüğünce, demiryolu personeli kimlik belgeleri anlaşmalarda öngörülen yetki-
li makamlarca tasdik edilmedikçe pasaport yerine kullanılamaz.
Gemiadamları ve uçak mürettebatına verilecek belgelerin şekil ve muhtevası
İçişleri, Dışişleri ve Ulaştırma Bakanlıklarınca müştereken tespit edilir.
Yabancı gemi, hava ve demiryolu uluslararası ulaşım araçları memur ve
mürettebatı, yetkili makamlarca usulüne ve örneğine uygun olarak düzenlenmiş
vesikaları ile Türk karasuları ve liman şehirlerine karşılılık esasına göre
girip çıkabilirler.
Pasaport yerine geçerli vesikaların veriliş şartları:
Madde 21 - (Değişik: 19/6/1984-KHK 240; Aynen kabul: 7/11/1984-3073/10 md.)
19 ve 20 nci maddelerde yazılı vesikaların verilişi sırasında 7, 17 ve
22 nci maddelerin hükümleri tatbik olunur.
Pasaport veya vesika verilmesi yasak olan haller:
Madde 22 - (Değişik: 28/5/1988-3463/3. md.)
Yurt dışına çıkmaları; mahkemelerce yasaklananlara, memleketten ayrılmala-
rında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit
edilenlere, vergiden borçlu olduğu pasaport vermeye yetkili makamlara bildiri-
lenlere pasaport veya seyahat vesikası verilmez. Ancak, yabancı memleketlere
gitmeleri mahkemelerce yasaklananlar dışında kalanlara, zaruri hallerde İçişleri
Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile pasaport veya pasaport yerine geçen
seyahat vesikası verilebilir.
Bu durumda olanların açık kimlikleri (adı, soyadı, doğum yeri ve tarihi, ana
ve baba adı ile nüfusa kayıtlı olduğu yer) ve tahdit sebebi, ilgili daireler
tarafından mahallin polis makamlarına bildirilir.
İlgili polis makamları da bu bilgileri alır almaz bağlı bulunduğu il emni-
yet müdürlüğü kanalıyla en seri haberleşme aracıyla yazılı olarak hudut kapısı
bulunan emniyet müdürlüklerine, şahsın nüfusa kayıtlı olduğu il emniyet müdür-
lüğüne ve Emniyet Genel Müdürlüğüne bildirir.
Bunların yurt dışına çıkışları engellenir ve kendilerine pasaport veya vesi-
ka verilmez, verilmişse geri alınır.
Birinci fıkrada yazılı makamlar tarafından pasaport verilmesi veya yurt dı-
şına çıkması yasaklananlarla, yurt dışında kalmalarında genel güvenlik bakımın-
dan mahzur bulunduğu tespit edilenlerin süreleri dolan pasaportları yenilenmez,
kendilerine Türkiye'ye dönmeleri için seyahat vesikası verilir.
Pasaport veya pasaport yerine geçen vesikaları kaybedenlerden, bunu haklı
bir sebebe dayandıramayanlarla bulundukları ülkelerden sınır dışı edilmiş olan-
lara, bu ülkelerden çıkarılış sebepleri gözönünde tutularak pasaport veya vesika
verilmeyebilir.
Türk vatandaşlarının seyahatlerinin sınırlandırılması veya yasaklanması:
Madde 23 - (Değişik: 25/2/1981 - 2418/4 md.)
Bakanlar Kurulu, harp tehlikesi veya memleket güvenliğine veya sağlık duru-
muna dokunan diğer olağanüstü haller dolayısıyla Türk vatandaşlarının yabancı
memleketlere gitmelerini kısmen veya tamamen men edebileceği gibi, siyasi ve
ekonomik mülahazalarla sadece belli ülkeler için geçerli pasaport düzenlenmesine
de karar verebilir.
Harp tehlikesi, yabancı memleketlerde zuhur edebilecek dahili karışıklıklar
veya salgın hastalıklar sebebiyle veya siyasi veya ekonomik nedenlerle dış mem-
leketlerdeki pasaport vermeye yetkili Türkiye Cumhuriyeti makamları, Dışişleri
Bakanlığının talimatı veya muvafakati ile Türk vatandaşlarına verecekleri pasa-
portları, yalnız belli memleketlere gitmek için muteber olmak üzere tanzim ede-
bilirler.
Yabancı memleketlerde bulunan Türk vatandaşlarından Türkiye'de haklarında
bir cürümden dolayı kovuşturma yapılanlarla, Türk mahkemelerince mahküm edilmiş
bulunanların, Adalet Bakanlığının talebi üzerine veya muvafakatiyle Dışişleri
Bakanlığınca verilecek talimata dayanılarak yabancı memleketlerdeki pasaport
vermeye yetkili Türkiye Cumhuriyeti makamlarınca pasaportları iptal edilir ve
yalnız Türkiye'ye dönmeleri için ve veriliş tarihinden itibaren en fazla bir ay
içinde sahibi tarafından bulunduğu memleketten ve bilahare geçeceği memleketler-
den ayrılmak suretiyle kullanılmak şartıyla seyahat belgesi verilir.
Vize itasına yetkili makamlar, vizelerin nev'i ve harçları:
Madde 24 - Yabancıların diplomatik pasaportlariyle, bu kanunda Türk vatan-
daşları için derpiş edilen hususi ve servis damgalı pasaportlara tekabül eden
pasaportlarına vize itasına yetkili makamlar:
Dışişleri Bakanlığı ve müstaceliyet hallerinde vilayetler: Yabancı memleket-
lerde ise Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçilikleri veya bunların bulunmadıkları yer-
lerde Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarıdır.
Umuma mahsus pasaportlara vize itasına yetkili makamlar:
Vilayetler veya onların müsaadesiyle emniyet müdürlükleri ve kaymakamlıklar-
la dış memleketlerde Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarıdır.
Giriş vizesinin mahiyeti:
Madde 25 - Türkiye'ye giriş vizesi Türkiye sınırlarından içeriye girmeyi
sağlamağa matuf bulunup ikamet müddetine mütaallik bir şerhi havi bulunmadığı
takdirde bu vizeyi hamil bulunan yabancının Türkiye'de ikamet edebileceği müddet
bakımından her hangi bir hüküm ifade etmeyip bu husus yabancıların ikamet ve
seyahatlerine mütaallik mevzuat hükümlerine tabidir.
Tabiiyetsizler:
Madde 26 - Aşağıda yazılı şahıslara Türkiye için giriş vizesi verilmesi
İçişleri Bakanlığının müsaadesine bağlıdır:
KANUNLAR, HAZİRAN l988 (EK - 2)
A) Tabiiyetsizler (Haymatlozlar);
B) Nansen pasaportu hamilleri;
C) Seyahat belgeleri (Afidavit, Lesepase ve saire) ve benzeri vesika hamil-
leri.
Bu gibi belgeleri hamil bulunanlara Türkiye'den sonra gidecekleri veya gel-
dikleri memleketlerin giriş vizesini hamil bulundukları takdirde İçişleri Bakan-
lığının müsadesi olmaksızın transit vize verilebilir.
Madde 27 - Yabancıların diplomatik pasaportlariyle bu kanunda derpiş olunan-
hususi ve servis damgalı pasaportlara tekabül eden pasaportlarının vizeleri hiç
bir harca veya resme tabi değildir.
Giriş Vizesi
Tek bir giriş vizesi:
Madde 28 - A) Giriş vizesi Türkiye'ye tek bir girişi sağlar. İtası tarihin-
den itibaren bir yıl içinde Türkiye sınırlarından girilmek suretiyle kullanılma-
dığı takdirde muteberliği kalmaz.
Harci:
(Harca ilişkin hükümler mülga: 25/2/1952-5887/126 md.)
Türkiye'ye dönüş vizesi:
B) Yabancılara, Türkiye'den çıkışlarında, talepleri takdirinde dönüş vizesi
de verilir. Bu nevi vize yukarda yazılı harç mukabilinde yalnız münferit pasa-
portlara verilir.
Türkiye'den ayrılış tarihinden itibaren bir yıl içinde Türkiye sınırlarından
içeri girmek suretiyle kullanılmadığı takdirde muteberliği kalmaz.
Müteaddit giriş vizesi:
C) Yabancılara, itası tarihinden itibaren aşağıda yazılı müddetler zarfında
Türkiye'ye sayısız giriş için muteber vize ita olunur:
Harcı:
(Harca ilişkin hükümler mülga: 25/2/1952-5887/126 md.)
Transit vizesi:
Madde 29 - Transit vizesi başka memleketlere gitmek için Türkiye'den geçişi
sağlamak üzere verilir.
A) Tek transit vizesi:
Türkiye'den tek bir geçiş için muteberdir.
Münferit pasaportlar için 1 Lira harca tabidir.
(Refakat hanesinde yazılı olanlar için ayrıca harç alınmaz).
Müşterek pasaportlar için, pasaportta yazılı her fert başına 50 Kuruş harca
tabidir.
B) Çift transit vizesi:
Türkiye'den bir gidiş ve bir dönüş için geçişi sağlar.
Münferit pasaportlar için 2 Lira harca tabidir.
(Refakat hanesinde kayıtlı olanlar için, ayrıca harç alınmaz).
Müşterek pasaportlar için, pasaportta yazılı bulunan her fert başına 1 lira
harca tabidir. (1)
Transit vizeleri, veriliş tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye sınırla-
rından girilmek suretiyle kullanılmadığı takdirde muteberliklerini kaybederler.
---------------------------------
(1) Bu maddenin harca ilişkin hükümleri 25/2/1952 tarih ve 5887 sayılı Kanunun
126 ncı maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Transit vizesi, üzerinde daha kısa bir müddet gösteren bir şerhi veya
(Tevakkkufsuz transit) damgasını taşımadığı takdirde Türkiye'de azami bir ay
kalmak imkanını bahşeder.
Madde 30 - 31 - (Mülga: 25/2/1952-5887/126 - e md.)
Çıkış vizesi :
Madde 32 - Çıkış vizesi harca tabi değildir.
Cezai hükümler:
Madde 33 - Türkiye Cumhuriyeti sınırlarını pasaportsuz veya pasaport yerine
kaim olacak bir vesikayı hamil olmaksızın terkeden veya buna teşebbüs eden kim-
seler hakkında 500 Liraya kadar hafif para veya 3 aya kadar hafif hapis cezası
verilir veya her iki ceza birlikte hükmolunur.
Türkiye'de her hangi bir suçtan sanık veya hükümlü olupta kendilerini taki-
battan veya cezadan kurtarmak, askerlikten kaçmak, vergi borçlarını ödememek
gibi hususi maksatlarla bu fiili işleyen kimseler hakkında 250 Liradan 1000 Li-
raya kadar ağır para veya 1 aydan 6 aya kadar hapis cezası veya her iki ceza
birlikte hükmolunur.
Madde 34 - Türkiye Cumhuriyeti sınırlarından her nasılsa pasaportsuz olarak
girebilmiş olan vatandaşlar ve yabancılar 250 Liradan 1250 Liraya kadar ağır
para veya 1 aydan 6 aya kadar hapis cezasiyle veya her ikisiyle cezalandırılır.
Bu gibilerden yabancı olanlar cezalarını çektikten sonra sınır dışı edilir-
ler.
Madde 35 - Bakanlar Kurulunca tayin olunan mahallerden başka yerlerden Tür-
kiye'ye giren veya Türkiye'den çıkanlar usulüne uygun pasaport veya vesika taşı-
salar bile 125 Liradan 250 Liraya kadar hafif para veya bir aydan 6 aya kadar
hafif hapis cezasiyle veya her ikisiyle cezalandırılırlar.
Madde 36 - Yolcuları, pasaport ve diğer vesikaların yoklanması için Hükü-
metçe tayin olunan mevkilerin gayrı olan yerlere bilerek nakleden kara, deniz
ve hava taşıtlarını sevk ve idare edenler veya bu hususta klavuzluk yapanlar 1
aydan 2 seneye kadar hapis olunurlar.
Madde 37 - (Mülga: 25/2/1952-5887/126 - e md.)
Madde 38 - Bu kanunda yazılı cezalar Sulh Ceza mahkemelerince hükmolunur.
Madde 39 - 5654 sayılı kanun hariç, 3519 sayılı pasaport kanuniyle ekleri
kaldırılmıştır.
Ek Madde 1 - (24/3/1950 - 5654/1 md. ile gelen Ek md. hükmü olup teselsül
için numaralandırılmıştır; mülga: 28/5/1988 - 3463/5. md.)
Ek Madde 2 - (19/6/1984-KHK 240/12 md. ile eklenen 7/11/1984 3073/12 md. ile
aynen kabul edilen Ek md. 1 in hükmü olup madde numarası teselsül ettirilmiş-
tir.)
Pasaport Kanununun uygulanması, pasaportların şekil ve muhtevalarının tes-
piti ile pasaport ve pasaport yerine geçerli belgelerin düzenlenmesine ait esas-
lar İçişleri Bakanlığının koordinatörlüğünde Dışişleri ve Maliye ve Gümrük ba-
kanlıklarının iştiraki ile hazırlanacak bir yönetmelikle belirtilir.
KANUNLAR, HAZİRAN l988 (EK - 2)
Ek Madde 3 - (19/6/1984-KHK 240/12 md. ile eklenen 7/11/1984-3073/12 md. ile
aynen kabul edilen Ek md. 2'nin hükmü olup madde numarası Teselsül ettirilmiş-
tir.)
Pasaport Kanununda yer alan harç ve resimler için 492 sayılı Harçlar Kanunu-
nun pasaportlarla ilgili hükümleri uygulanır.
Ek Madde 4 - (Ek:28/5/1988 - 3463/4. md.)
Devlet memuru olarak 1 inci, 2 nci ve 3 üncü derece kadrolarda bulunup da
Hususi Damgalı Pasaport almaya hakkı olan Devlet memurları ile subay ve astsu-
bayların taşıdıkları unvan ve/veya rütbeleri taşımakla beraber 1 inci, 2 nci ve
3 üncü derece kadroları almadan emekli olan veya ayrılanlardan Devlet memuriye-
tindeki hizmet süreleri, taşıdığı unvan ve/veya rütbeleri itibariyle bugün Husu-
si Damgalı Pasaport almaya hak kazananlar emsal alınmak suretiyle bunlara da
Hususi Pasaport verilir.
Ek Madde 5 - (Ek: 28/5/1988 - 3463/4. md.)
Her ne suretle olursa olsun Türk vatandaşlığını kaybedenlerden Türkiye'ye
gelmek isteyenlere mahzurlu görülmemesi halinde İçişleri Bakanlığınca izin veri-
lebilir. Bunlardan 403 sayılı Türk vatandaşlığı Kanununun 26 ncı maddesine göre
vatandaşlıktan çıkarılmış olup da turist olarak ülkemize gelmek isteyenlere yıl-
da en çok dört ay kalabilmek üzere izin verilebilir.
Geçici Madde 1 - (Ek: 11/5/1976-2009/2 md. ile gelen Geçici md. hükmü olup
teselsül için numaralandırılmıştır.)
Halen yabancı ülkelerde çalışmakta olan işçiler için düzenlenen pasaportla-
rın geçerlik süresi; süre bitiminde müracaat halinde, ilgili daha kısa süre için
uzatılmasını istemediği takdirde, beş yıla kadar uzatılır. İşçinin eş ve çocuk-
ları da bu hükümden yararlanır.
Madde 40 - Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 41 - Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
*
* *
15/7/1950 TARİH VE 5682 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER
1 - 7/11/1984 Tarih ve 3073 sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde - 2/2/1984 tarihli ve 2977 sayılı İdari Usul ve İşlemlerin
Yeniden Düzenlenmesi ile ilgili Yetki Kanunu ile Bakanlar Kuruluna verilen Kanun
Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi, 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport
Kanunu için; adı geçen Kanunla verilen süre bitimine kadar geçerlidir.
5682 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE
Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın
Yürürlükten Kaldırılan -------------------------------
Kanun veya Kanun Hükümleri Tarihi Sayısı Maddesi
-------------------------------------------- ----------- -------- ---------
1312 sayılı Kanunun 8 ve 12 nci maddelerinin
bu Kanuna aykırı hükümleri 24/3/1950 5654 2
6770 sayılı Kanun 25/6/1958 7154 2
5682 sayılı Pasaport Kanununun 7 nci maddesinin
üçüncü ve dördüncü fıkraları ile 24/3/l950 tarih
ve 5654 sayılı Kanun 28/5/1988 3463 5
5682 Sayılı Pasaport Kanununun 15 inci maddesi-
nin beşinci fıkrası ile 17 nci maddesinin (B)
bendi 3/3/1993 3868 2
KANUNLAR, MAYIS 1993 (Ek - 16)
2374 - 2376
5682 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi
----------- ------------------------------------------------ -------------
5654 -- 31/3/1950
6770 -- 11/7/1956
7154 -- 4/7/1958
216 -- 12/1/1961
2009 -- 26/5/1976
2418 -- 27/2/1981
KHK - 240 -- 9/9/1984
3073 -- 20/11/1984
KHK - 253 -- 28/2/1986
3280 -- 6/5/1986
3463 -- 14/6/1988
KHK/378 -- 8/11/1989
3868 -- 9/3/1993
4358 -- 4/4/1998